در حال ویرایش ابوبکر کرجی (بخش)

== وضع ایران در زمان ابوبکر کرجی ==
دوره حیات وی عصر طلایی تمدن اسلامی است. در قسمت بزرگی از این عهد [[سامانیان|دولت سامانی]] با احیاء رسوم قدیم بر [[فرارود]] و [[خراسان]] و [[سیستان]] و [[ری]] و [[گرگان]] فرمانروایی داشت و [[آل بویه]] و [[آل زیار]] و پادشاهان محلی دیگر هم در همین عهد تمام ایران را از قبضهٔ طاعت خلفا بیرون آوردند و در پایان این دوره یعنی از اواخر قرن چهارم و نیمهٔ اول قرن پنجم اگرچه جای دولت سامانی و برخی از امارت‌های ایرانی دیگر را [[غزنویان|حکومت غزنوی]] گرفته و قسمتی از ایران هم بدست امرای [[آل افراسیاب]] افتاده بود لیکن چون غزنویان سنت سامانیان را تعقیب می‌کردند و آل‌افراسیاب نیز در تشکیلات عهد سامانی تغییرات عمده‌ای ندادند نمی‌توان نتایجی که با تمدن ایرانی آن عهد مغایرت داشته باشد از تسلط آنان گرفت و به خصوص دولت غزنوی را نمی‌توان در ردیف دولت‌های ترک درآورد.<ref>{{پک|صفا|۱۳۵۱|ک=تاریخ ادبیات ایران از آغاز عهد اسلامی تا دوره سلجوقی|ص=۱۹۷}}</ref>

ایران اگرچه در این دوره استقلال داشت لیکن رابطهٔ میان آن و بغداد از هر جهت برقرار بود و وضع آن شهر خواه از باب سیاست و خواه از حیث علم و ادب در همه ممالک اسلامی و از جمله در ایران اثر داشت.<ref>{{پک|صفا|۱۳۵۱|ک=تاریخ ادبیات ایران از آغاز عهد اسلامی تا دوره سلجوقی|ص=۱۹۸}}</ref> در زمان خلافت [[ابواسحاق ابراهیم متقی|المتقی]] (۳۲۹–۳۳۳) و [[ابوالقاسم عبدالله مستکفی|المستکفی]] (۳۳۳–۳۳۴) وضع خلافت بسیار متزلزل بود. مبارزات مدعیان امارت شدت یافته و کار این مبارزات به جایی کشیده بود که مردم بغداد دائماً در اضطراب و بی‌نظمی و فقر و گرسنگی روزگار می‌گذراندند و بسیاری از ساکنان آن شهر ناگزیر به ترک دیار شدند و به سایر بلاد اسلامی روی آوردند. وضع دینی بغداد نیز بسیار آشفته بود زیرا متعصبان، خاصه پیروان [[احمد بن حنبل]] چنان قدرت یافتند که امنیت شهر را مختل می‌کردند. از آنجایی که خلیفه قدرتی نداشت و امرا هم مشغول جنگ با یکدیگر بودند کسی نمی‌توانست جلوی این وضع را بگیرد. وضع خلیفه در این زمان به درجه‌ای رسیده بود که ناگزیر برای رهایی خود از آل بویه یاوری خواست و بر اثر این استعانت از این هنگام (سال ۳۳۴ [[گاه‌شماری هجری قمری|ه‍.ق]]) تا سال ۴۴۷ یعنی تا عهد تسلط [[سلاجقه]]، بغداد به تصرف آل بویه درآمد و بدین طریق دوره جدیدی از غلبه عنصر ایرانی شروع شد.<ref>{{پک|صفا|۱۳۵۱|ک=تاریخ ادبیات ایران از آغاز عهد اسلامی تا دوره سلجوقی|ص=۱۹۹}}</ref> آل بویه بر خلفا عباسی تسلط بسیار داشتند چنان‌که حتی عزل و نصب آنان هم به دست ایشان انجام می‌گرفت. بغداد در عهد آنان رونق دیرین را از سر گرفت و بیمارستان‌ها و مرصدها و بناهای بسیار دیگر در آن ساخته شد و تمدن و فرهنگ ترقی کرد و آرامش و امنیت دوباره برای مردم حاصل شد.<ref>{{پک|صفا|۱۳۵۱|ک=تاریخ ادبیات ایران از آغاز عهد اسلامی تا دوره سلجوقی|ص=۲۰۰}}</ref>