نمایش مبدأ برای لشکر ۱۰ سیدالشهدا

{{اشتباه نشود|سپاه سیدالشهدا}}
{{Infobox military unit
| unit_name = لشکر ۱۰ سیدالشهدا
| image = لشکر سیدالشهداء.jpg
| alt =
| caption = عکس ۱۴ تن از فرماندهان لشکر سیدالشهدا در قرارگاه خاتم‌الانبیاء در سال ۱۳۶۴
| dates = ۱۵ فروردین ۱۳۶۱
| country = {{flagicon|Iran}} [[ایران]]
| allegiance = [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران]]
| branch = [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]
| type = [[پیاده‌نظام]]
| role = [[گروه ضربت|یگان رزمی]]
| size = [[لشکر]]
| command_structure = [[نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|نیروی زمینی سپاه پاسداران]]
| garrison = [[کرج]]، [[استان البرز]]
| garrison_label =
| nickname = لشکر سیدالشهدا
| پشتیبان = [[سپاه امام حسن البرز]]
| motto =
| colors =
| colors_label =
| march =
| mascot =
| anniversaries =
| equipment =
| equipment_label =
| battles = [[جنگ ایران و عراق]]
| decorations =
| battle_honours =
| battle_honours_label =
| disbanded =
| flying_hours =
| website =
| current_commander =
| commander1 = سرتیپ‌دوم پاسدار قاسم سامانلو
| commander1_label = فرمانده
| commander2 =
| commander2_label =
| notable_commanders =[[محسن وزوایی]]{{سخ}}[[علیرضا موحد دانش]]{{سخ}}[[علی فضلی]]<br>[[غلامرضا یزدانی]]<br>[[عبدالله عراقی]]
}}
'''لشکر ۱۰ سیدالشهدا''' از [[لشکر]]های [[پیاده‌نظام|پیاده]] [[نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] است،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.irannewspaper.ir/newspaper/item/529726/شکستن-دژ-شلمچه-مدالی-بر-سینه-لشکر-10-سیدالشهدا- |عنوان=شکستن دژ شلمچه؛ مدالی بر سینه لشکر ۱۰ سیدالشهدا | ناشر = [[ایران (روزنامه)|روزنامه ایران]] |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> که پیشینه شکل‌گیری آن به فروردین‌ماه ۱۳۶۱ و تشکیل تیپ ۲۱۰ سیدالشهدا، در خلال [[جنگ ایران و عراق]] بازمی‌گردد<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.mashreghnews.ir/news/1124958/روایت-فرمانده-لشکر-۱۰-سیدالشهدا-از-غوغای-رزمندگان-در-عملیات-کربلای |عنوان=روایت فرمانده لشکر ۱۰ سیدالشهدا از غوغای رزمندگان در عملیات کربلای ۵ | ناشر = [[مشرق‌نیوز|خبرگزاری مشرق]] |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> و نخستین فرمانده آن [[محسن وزوایی]] بود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.iribnews.ir/fa/amp/news/2824999 |عنوان=حماسه رزمندگان لشکر ۱۰ سیدالشهدا | ناشر = [[خبرگزاری صدا و سیما]] |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> این یگان در خردادماه ۱۳۶۵ از [[تیپ]] به [[لشکر]] ارتقا پیدا کرد.

لشکر ۱۰ سیدالشهدا در خلال جنگ در [[عملیات بیت‌المقدس|عملیات‌های بیت‌المقدس]]، [[عملیات کربلای ۴|کربلای ۴]] و [[عملیات کربلای ۵|کربلای ۵]]، [[عملیات مسلم بن عقیل|مسلم بن عقیل]]، [[عملیات والفجر مقدماتی|والفجر مقدماتی]]، [[عملیات والفجر ۱|والفجر ۱]]، [[عملیات والفجر ۲|والفجر ۲]]، [[عملیات والفجر ۴|والفجر ۴]] و [[عملیات والفجر ۸|والفجر ۸]]، [[عملیات خیبر|خیبر]] و [[عملیات بدر|بدر]] شرکت داشت.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://defapress.ir/fa/news/289080/مروری-مختصر-بر-تاریخچه-تشکیل-لشکر-۱۰-سیدالشهدا-ع |عنوان=مروری مختصر بر تاریخچه تشکیل لشکر ۱۰ سیدالشهدا | ناشر = خبرگزاری دفاع |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> ستاد فرماندهی و پادگان لشکر ۱۰ سیدالشهدا در شهر [[کرج]]، [[استان البرز]] مستقر می‌باشد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://jamejamonline.ir/fa/news/577919/حماسه-لشکر-۱۰-سیدالشهدا-در-فتح-مهران |عنوان=حماسه لشکر ۱۰ سیدالشهدا در فتح مهران | ناشر = [[جام جم آنلاین|جام‌جم آنلاین]] |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> هم‌اکنون سرتیپ‌دوم پاسدار قاسم سامانلو فرماندهی لشکر ۱۰ سیدالشهدا را برعهده دارد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1400/10/15/2638745/لشکر-عملیاتی-10-سیدالشهداء-استان-البرز-از-مواضع-انقلابی-امام-جمعه-کرج-تقدیر-کرد/amp |عنوان=لشکر عملیاتی ۱۰ سیدالشهداء استان البرز از مواضع انقلابی امام‌جمعه کرج تقدیر کرد | ناشر = [[خبرگزاری تسنیم]] |تاریخ =۱۵ دی ۱۴۰۰ |تاریخ بازبینی=}}</ref>

== تاریخچه ==
این یگان به عنوان تیپ ۲۱۰ سیدالشهدا در ۱۵ فروردین ۱۳۶۱ تشکیل شد و با حضور جمعی از کادرهای سپاه تهران و فرماندهانی از [[لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله|تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله]] و موافقت [[فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|فرمانده کل سپاه]]، فرماندهی آن، با حکم فرمانده منطقه ۱۰ سپاه تهران؛ [[داود کریمی]]، به [[محسن وزوایی]] واگذار شد. این تیپ در اواخر فروردین ۱۳۶۱ در کنار [[لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله|تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله]]، به‌عنوان دومین یگان رزمی [[استان تهران]] فعالیت خود را آغاز کرد. عقبه این تیپ نیز در منطقه جنوب کشور، در [[پادگان دوکوهه]] واقع در [[اندیمشک]] قرار گرفت. تشکیل تیپ سیدالشهدا همزمان با شروع [[عملیات بیت‌المقدس]] بود، لذا با پیشنهاد [[احمد متوسلیان]]؛ فرمانده [[لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله|تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله]]، مبنی بر در پیش بودن عملیات و به منظور تقویت بیشتر تیپ محمد رسول‌الله، این دو تیپ برای انجام این عملیات، در یکدیگر ادغام شدند. در خلال اجرای [[عملیات بیت‌المقدس]]، [[محسن وزوایی]]؛ فرمانده تیپ ۲۱۰ سیدالشهدا کشته شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده= |نشانی=https://iranrhdm.ir/showArticle?id=20264 |عنوان=نقش لشکر ۱۰ سیدالشهدا در عملیات‌های کربلای ۴ و ۵ بررسی شد |ناشر=موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس |تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date=۲۲ مه ۲۰۲۲ |archive-url=https://web.archive.org/web/20220522140032/https://iranrhdm.ir/showArticle?id=20264 |url-status=dead }}</ref>

در شهریورماه ۱۳۶۱ تیپ ۱۰ سیدالشهداء به‌طور رسمی فعالیت خود را به‌عنوان یک تیپ مستقل و با فرماندهی [[علیرضا موحد دانش]] آغاز نمود. در این مرحله این تیپ با راه‌اندازی ۴ [[گردان]] پیاده و گردان‌های پشتیبانی، توپخانه، ادوات، پدافند، مهندسی، تخریب، بهداری و مخابرات، از تهران به مقصد جبهه‌های مرزی، عازم [[اسلام‌آباد غرب]] گردید و [[پادگان الله اکبر|پادگان الله‌اکبر]] را به‌عنوان عقبه خود انتخاب نمود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.irna.ir/amp/83849862/ |عنوان=لشکر ۱۰ سیدالشهدا در تمام بحران‌ها پای کار بوده‌است | ناشر = [[ایرنا]] |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>

در مدت فرماندهی علی موحد، این تیپ مأموریت پدافندی [[عملیات مسلم بن عقیل|عملیات مسلم ابن عقیل]] در منطقه عمومی [[سومار]] را برعهده داشت. موحد دانش تا آذرماه ۱۳۶۱ فرماندهی تیپ ۱۰ سیدالشهدا را برعهده داشت. در آذرماه ۱۳۶۱ کاظم نجفی رستگار به فرماندهی این تیپ منصوب شد و تا آبان‌ماه ۱۳۶۳ این مسئولیت را برعهده داشت. در این دوره تیپ ۱۰ سیدالشهدا در عملیات‌های [[عملیات والفجر مقدماتی|والفجر مقدماتی]]، [[عملیات والفجر ۱|والفجر ۱]]، [[عملیات والفجر ۲|والفجر ۲]]، [[عملیات والفجر ۴|والفجر ۴]] و [[عملیات خیبر]] شرکت داشت.

از آبان ماه ۱۳۶۳ فرماندهی این تیپ به [[محمد خزاعی (سیاست‌مدار)|محمد خزاعی]] واگذار شد، وی تا خرداد ۱۳۶۴ فرمانده این یگان بود و در دوره فرماندهی وی، تیپ سیدالشهدا در [[عملیات بدر]] شرکت داشت. در خرداد ماه ۱۳۶۴ [[علی فضلی]] به فرماندهی تیپ ۱۰ سیدالشهدا منصوب شد و تا بهمن‌ماه ۱۳۷۶ در این جایگاه فعالیت نمود. در دوره فرماندهی فضلی، در خردادماه ۱۳۶۵ این یگان از [[تیپ]] به [[لشکر]] ارتقا پیدا کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://wikishahid.ir/لشکر_10_سیدالشهدا |عنوان= لشکر ۱۰ سیدالشهدا | ناشر = ویکی شهید |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> پس از علی فضلی، به‌ترتیب اسدالله ناصح، [[غلامرضا یزدانی]]، یزدان مویدی‌نیا، [[عبدالله عراقی]] و رستم‌علی رفیعی آتانی فرماندهی این لشکر را عهده‌دار بودند.

== ماموریت‌ها ==
لشکر ۱۰ سیدالشهداء در حدود ۴۶ مأموریت آفندی و پدافندی در طول [[جنگ ایران و عراق]] انجام داده است، که از مهمترین آنها می‌توان به عملیات‌های زیر اشاره نمود:
# [[عملیات بیت‌المقدس]] ([[آزادسازی خرمشهر|فتح خرمشهر]])
# [[عملیات والفجر مقدماتی]]
# [[عملیات خیبر]]
# [[عملیات بدر]]
# [[عملیات والفجر ۸]]
# [[عملیات کربلای ۴]]
# [[عملیات کربلای ۵]]
# [[عملیات کربلای ۸]]
# [[عملیات بیت‌المقدس ۲]]
# [[عملیات بیت‌المقدس ۶]]
# عملیات غدیر
# دفاع سراسری

== آمار و ارقام ==
در مجموع ۱۳۴ عملیات در دوران جنگ ایران و عراق توسط نیروهای مسلح ایران انجام شد، که لشکر ۱۰ سیدالشهدا در ۵۰ عملیات حضور داشت. نقش لشکر در این عملیات‌ها آفندی و پدافندی بود. در طول جنگ در مجموع ۴ هزار نفر از نیروهای لشکر ۱۰ کشته شدند، که از این تعداد ۷۴ نفر فرمانده گردان به بالا، ۳۶۵ نفر نیز فرمانده دسته، فرمانده گروهان و معاون گردان بودند. همچنین این لشکر حدود ۶۰۰ مجروح بالای ۲۵ درصد جراحت بدنی دارد. لشکر ۱۰ سیدالشهدا نسبت به سایر یگان‌ها کمترین اسیر را داشته است. حدود ۴۰ درصد از کشته‌شدگان لشکر ۱۰ متعلق به استان البرز و حدود ۶۰ درصد متعلق به استان تهران می‌باشند.

== یگان‌ها ==
سازمان لشکر ۱۰ سیدالشهدا از ۴ [[تیپ]] تشکیل شده است، که هر تیپ از ۳ یا ۴ [[گردان]] تشکیل می‌شود، همچنین دارای ۶ گردان مستقل و نیز یگان‌های پشتیبانی رزمی ([[جنگ‌افزار زرهی|زرهی]]، [[توپخانه]]، [[مهندسی نظامی|مهندسی رزمی]]، تخریب، [[مخابرات]]، [[پدافند هوایی]]، [[ادوات (گروهان)|ادوات]] و [[بهداری]]) می‌باشد.
* تیپ یکم ثارالله
** گردان حضرت قاسم
** گردان زهیر
** گردان حر
* تیپ دوم عاشورا
** گردان امام سجاد
** [[گردان حضرت علی‌اکبر]]
** گردان حضرت علی‌اصغر
* تیپ سوم کربلا
** گردان امام علی
** گردان قمر بنی‌هاشم
** گردان المهدی
** گردان مسلم
* تیپ چهارم حضرت زهرا
** گردان امام حسن
** گردان امام حسین
** گردان حضرت زینب
** گردان حضرت زهرا

گردان‌های مستقل:
* گردان حجر
* گردان حمزه
* گردان شهادت
* گردان کربلا
* گردان نینوا
* گردان عاشورا

یگان‌های پشتیبانی رزمی:
* ناو تیپ فرات
* تیپ امام جعفر صادق (بهداری)
* تیپ نینوا (ادوات)
* گردان تخریب الوارثین
* گردان مخابرات
* گردان مهندسی رزمی
* گردان پشتیبانی حضرت ابوالفضل
* گردان پدافند هوایی
* گردان توپخانه
* گردان زرهی
* گردان ناصرین<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.l-10.ir/yeganha/ |عنوان=معرفی سازمان لشکر | ناشر = لشکر ۱۰ سیدالشهدا |تاریخ = |تاریخ بازبینی= }}</ref>

== جستارهای وابسته ==
* [[گردان حضرت علی‌اکبر]]
* [[لشکر ۲۳ خاتم‌الانبیا]]
* [[سپاه سیدالشهدا]]
* [[سپاه امام حسن البرز]]

== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{شاخه‌های نظامی سپاه پاسداران}}

[[رده:استان البرز]]
[[رده:نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]
[[رده:واحدها و تشکیلات نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]