در حال ویرایش محسن وزوایی

{{pp|small=yes}}
{{جعبه اطلاعات افراد نظامی
|نام فرد                = محسن وزوایی
|تصویر    =Mohsen vezvaee.jpg
|توضیح تصویر            =
|محل تولد                = [[تهران]]
|تاریخ تولد             = ۵ مرداد ۱۳۳۹
|لقب                    =
|طول خدمت               =
|یگانهای خدمت           = [[نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]
|درجه                   =
|فرماندهی               =گردان حبیب ابن مظاهر{{سخ}}[[لشکر ۱۰ سیدالشهدا|تیپ ۱۰ سیدالشهدا]]
|جنگها                  = [[جنگ ایران و عراق]]
|نشانهای لیاقت          =
|عملیاتهای مهم          = <small>[[عملیات فتح‌المبین]]{{سخ}}[[عملیات بیت‌المقدس]]</small>
|شاخه             = [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]
|کارهای دیگر            =
|تخصصهای دیگر           =
|تاریخ مرگ=دهم اردیبهشت ۱۳۶۱|محل مرگ=جاده [[اهواز]] به [[خرمشهر]]|محل دفن=[[بهشت زهرا]]|وفاداری=[[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران]]|مختصات محل دفن=قطعه ۲۶|relations=}}
'''محسن وزوایی''' (زاده ۵ مرداد ۱۳۳۹ [[تهران]] - درگذشته ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱) نظامی ایرانی بود، که در خلال [[جنگ ایران و عراق]] از اعضای [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] محسوب می‌شد و فرماندهی [[لشکر ۱۰ سیدالشهدا|تیپ ۱۰ سیدالشهدا]] را برعهده داشت.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.isna.ir/news/98021005459|عنوان=سالروز شهادت شهید «محسن وزوایی» | ناشر = خبرگزاری ایسنا |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> وی در اردیبهشت‌ماه ۱۳۶۱ در حین اجرای [[عملیات بیت‌المقدس]]، بر اثر اصابت [[گلوله]] و [[ترکش (مهمات)|ترکش]]، کشته شد.<ref>{{یادکرد وب|کد زبان=fa|تاریخ=11 بهمن 1391|وبگاه=خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)|نشانی=https://www.isna.ir/news/91111106365/|عنوان=شهدای شاخص ایران اسلامی در سال ۹۲ معرفی شدند}}</ref> وزوایی از اعضای [[دانشجویان مسلمان پیرو خط امام]] در زمان [[گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا|گروگان‌گیری در سفارت آمریکا]] بود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=https://www.irna.ir/amp/84417017/ |عنوان=دربارهٔ محسن وزوایی | ناشر = [[ایرنا]] |تاریخ = ۵ مرداد ۱۴۰۰ |تاریخ بازبینی=}}</ref>

== زندگی‌نامه ==
محسن وزوایی پس از اتمام دوره ابتدائی دوره متوسطه را در دبیرستان دکتر هشترودی به پایان رساند و در سال ۱۳۵۵ به دانشگاه راه یافت و در رشته [[شیمی]] [[دانشگاه صنعتی شریف]] مشغول به تحصیل شد.<ref>گلعلی بابایی، حسین بهزاد، [[همپای صاعقه]] (کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله، جلد اول)، چاپ۴، ویراسته دوم، ص۸۱۳</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://ganjineh.sharif.ir/resource/403653|عنوان= شهید محسن وزوایی، دانشجوی شیمی دانشگاه صنعتی شریف|ناشر= دانشگاه صنعتی شریف|زبان= فارسی|تاریخ بازبینی=}}{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref>
وزوایی با تشکیل [[انجمن اسلامی دانشجویان]] دانشگاه به این انجمن پیوست. در سال‌های ورودش به دانشگاه، نقش فعالی در تشکیلات اسلامی دانشگاه از خود نشان می‌داد. از تظاهرات [[۱۷ شهریور ۱۳۵۷|۱۷ شهریور]] تا [[۱۲ بهمن|۱۲ بهمن ۱۳۵۷]] و ورود [[سید روح‌الله خمینی]] به ایران، در اغلب صحنه‌ها حضور فعال داشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=زندگینامه: محسن وزوایی (۱۳۳۹–۱۳۶۱)|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/213856/زندگینامه-محسن-وزوایی-۱۳۳۹-۱۳۶۱|وبگاه=همشهری آنلاین|تاریخ=2013-05-12|بازبینی=2021-01-14|کد زبان=fa}}</ref>

== دوران انقلاب ==
با وقوع [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)|انقلاب در ایران]] در سال ۱۳۵۷ و تشکیل [[جهاد سازندگی]]، وی به عضویت این نهاد درآمد و راهی [[لرستان]] شد.<ref name="ReferenceA">گلعلی بابایی، حسین بهزاد، [[همپای صاعقه]] (کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله، جلد اول)، چاپ ۴، ویراسته دوم، ص۸۱۴</ref> او در [[تسخیر سفارت آمریکا]] در تهران مشارکت داشت و با داشتن تسلط به زبان انگلیسی، در نقش سخنگوی [[دانشجویان پیرو خط امام]] در دوران اشغال سفارت ظاهر شد.<ref name="ReferenceA"/> وی از اعضای [[دانشجویان پیرو خط امام]] بود.

=== مصاحبه با تلویزیون دوم آلمان ===
در جریان اشغال سفارت آمریکا، وزوایی مصاحبه‌ای با [[زد د اف|شبکه تلویزیونی ZDF آلمان]] داشت، که با عنوان «مصاحبه مطبوعاتی با سخنگوی جوانان خشمگین طرفدار خمینی که چند روز قبل سفارت آمریکا در ایران را اشغال کردند» معروف شد. در این مصاحبه آمده‌است:
<blockquote>ما هم با قوانین و شئون دیپلماتیک دنیا آشنایی داریم، ما هم می‌دانیم که دیپلمات‌ها در کشورهای خارجی مصونیت دارند. از این‌ها گذشته، قوانین دین ما، اسلام هم به ما توصیه می‌کند با میهمان به درستی برخورد کنیم، اما متاسفم که بگویم اینجا نه سفارتخانه بود و اینها هم نه کاردار و دیپلمات. شاید برای شما باور کردنی نباشد، اما ما بعد از گذشت چند ماه از انقلاب، فهمیدیم که سرنخ بسیاری از توطئه‌ها اینجاست.

ما ایمان پیدا کردیم که درگیری‌های کردستان، گنبد، بلوچستان و خیابان‌های تهران از این‌جا خط می‌گیرند. همین‌جا توضیح بدهم که ما با دولت ایران کاری نداریم. خط ما از خط دولت آقای بازرگان (دولت وقت ایران) جداست. ما تعدادی دانشجو هستیم که برحسب احساس وظیفه دینی، برای خشکاندن توطئه آمدیم و سفارت آمریکا را تصرف کردیم. شما اگر واقعاً دنبال حقیقت هستید، این حرف‌های من را که سؤال همه مردم ایرانی‌ها و مردم آزاده است، به دنیا مخابره کنید تا یک نفر پاسخ ما را بدهد. ما می‌گوییم اگر اینجا سفارتخانه است، چرا این همه سیستم‌های پیچیده شنود و جاسوسی در آن نصب شده؟ چرا این همه سند را در دستگاه‌های کاغذ خردکن ریختند و نابود کردند؟<ref name="snn.ir">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://snn.ir/fa/news/183183|عنوان=مصاحبه معروف ZDF آلمان با وزوایی | ناشر = خبرگزاری دانشجو |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> </blockquote>

== مسئولیت‌ها ==
با تشکیل [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] به عضویت این نهاد آمد و مدتی به عنوان فرمانده مخابرات سپاه و سپس سرپرستی واحد اطلاعات و عملیات فعالیت کرد.

وی به دنبال [[جنگ ایران و عراق|حمله عراق به ایران]] بصورت داوطلبانه در جبهه غرب حضور پیدا کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.javanonline.ir/fa/news/882442|عنوان= شهدایی که رتبه یک کنکور بودند| ناشر = جوان آنلاین |زبان =فارسی |تاریخ بازبینی=}}</ref>

== عملیات بازی‌دراز ==
در اردیبهشت ۱۳۶۰ طرح آزادسازی ارتفاعات بازی‌دراز در دستور کار سپاه پاسداران قرار گرفت و در این رابطه، وزوایی با [[علی‌اکبر شیرودی]]، غلامعلی پیچک و [[علیرضا موحد دانش]] همکاری داشت. در این مقطع وی فرمانده گردان ۹ رزمی سپاه بود.<ref name="irna.ir">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.irna.ir/news/82901904|عنوان= شهید «محسن وزوایی»، فاتح ارتفاعات بازی دراز| ناشر = خبرگزاری ایرنا |زبان =فارسی |تاریخ بازبینی=}}</ref> در جریان این عملیات، محسن وزوایی فرماندهی محور چپ عملیات را برعهده داشت. فرماندهی محور راست نیز برعهده محسن حاجی‌بابا بود. در این عملیات از کل نیروهای گردان نهم، تنها شش نفر توانستند خود را به بالای ارتفاع ۱۰۵ بازی‌دراز برسانند.<ref name="irna.ir"/> وزوایی با وجود آنکه ۳ تیر کالیبر به بدنش اصابت کرده بود، همچنان به نبرد ادامه داد و موفق شد با کمک ۵ همرزم خود، ۳۵۰ تن از نیروهای گردان کماندویی [[نیروهای مسلح عراق|ارتش عراق]] را به اسارات بگیرد.<ref name="irna.ir"/>

وزوایی در طول [[جنگ ایران و عراق]]، در عملیات‌های متعدد با مسئولیت‌های گوناگون حضور داشت. در ۲۰ آذرماه ۱۳۶۰ در [[عملیات مطلع الفجر]]، فرمانده عملیات بود. در اسفندماه سال ۱۳۶۰ فرمانده گردان حبیب بن مظاهر، تیپ تازه تأسیس [[لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله|محمد رسول‌الله]] شد، که در [[عملیات فتح‌المبین]] این گردان در نوک عملیات حضور داشت. با تأسیس [[سپاه سیدالشهدا|تیپ ۱۰ سیدالشهدا]]، وی فرمانده این تیپ شد. تیپ ۱۰ سیدالشهدا در ۲۳ فروردین ماه ۱۳۶۱ وارد [[عملیات بیت‌المقدس]] شد و با تیپ حضرت رسول ادغام گردید. در این عملیات وزوایی فرماندهی محور اصلی را برعهده داشت.

== درگذشت ==
محسن وزوایی در ۱۰ اردیبهشت‌ماه ۱۳۶۱ در [[عملیات بیت‌المقدس]]<ref name="jamejamonline.ir">{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://jamejamonline.ir/online/1026169200962334986|عنوان=
روایتی از آخرین لحظات رزم و نحوه شهادت شهید «محسن وزوایی»| ناشر = جام جم |زبان =فارسی |تاریخ بازبینی= }}</ref> هنگام هدایت نیروهایش، بر اثر اصابت [[گلوله]] مستقیم و [[ترکش (مهمات)|ترکش]] از ناحیه [[ران]]، کشته شد. پیکر وی در قطعه ۲۶ بهشت زهرا در تهران دفن شده‌است.<ref name="jamejamonline.ir"/>

== آثار ==
=== یک محسن عزیز ===
کتاب ''یک محسن عزیز''، روایتی مستند از زندگی محسن وزوایی است. فائضه غفارحدادی (نویسنده کتاب) برای نخستین‌بار از نامه‌هایی استفاده کرده که وزوایی سال‌ها برای خواهری که در آمریکا داشته، ارسال می‌کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.mehrnews.com/news/4704466|عنوان= نامه‌های سر به مُهر شهید وزوایی در کتاب «یک محسن عزیز»| ناشر = خبرگزاری مهر |زبان =فارسی |تاریخ بازبینی=}}</ref>

=== ققنوس فاتح ===
کتاب ''ققنوس فاتح''، روایت شفاهی از سرگذشت محسن وزوایی است، که تاکنون بیش از ۱۱ بار تجدید چاپ شده‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/02/22/55229|عنوان= "ققنوس فاتح" روایت زندگی شهید وزوایی پرفروش‌ترین کتاب نشر شاهد در نمایشگاه| ناشر = خبرگزاری تسنیم |زبان =فارسی |تاریخ بازبینی=}}</ref> در این کتاب به مصاحبه با [[زد د اف|تلویزیون دوم آلمان]] اشاره شده‌است.<ref name="snn.ir"/><ref>{{یادکرد وب|نویسنده= |نشانی= http://shakeri.info/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D9%87%D8%A7/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/242-%D9%82%D9%82%D9%86%D9%88%D8%B3-%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD.html|عنوان= ققنوس فاتح|ناشر= |تاریخ= |تاریخ بازبینی= |archive-date= ۱۸ ژوئیه ۲۰۲۰|archive-url= https://web.archive.org/web/20200718065759/http://shakeri.info/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D9%87%D8%A7/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9-%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%B5%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/242-%D9%82%D9%82%D9%86%D9%88%D8%B3-%D9%81%D8%A7%D8%AA%D8%AD.html|url-status= dead}}</ref>

=== رؤیای دهم اردیبهشت ===
نمایش «''رؤیای دهم اردیبهشت''» با موضوع زندگی محسن وزوایی در [[تالار وحدت]] بر روی صحنه رفته‌است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://kayhan.ir/fa/news/105028|عنوان= نمایش شهید وزوایی پتانسیل جهانی شدن را دارد| ناشر = کیهان |زبان =فارسی |تاریخ بازبینی=}}</ref> وی لحظه کشته شدن و ادغام تیپ ۱۰ سیدالشهدا و تیپ ۲۷ محمد رسول‌الله، در فیلم [[ایستاده در غبار]] نیز به تصویر کشیده شده‌است.

== منابع ==
{{پانویس|۲}}

== پیوند به بیرون ==
* [https://www.tasnimnews.com/fa/news/1392/06/19/137049 تکه‌ای از بدنش را در «بازی‌دراز» به یادگار گذاشت]

{{ترتیب‌پیش‌فرض:وزوایی، محسن}}
[[رده:اهالی تهران]]
[[رده:دانشجویان مسلمان پیرو خط امام]]
[[رده:دانشگاهیان کشته شده در جنگ ایران و عراق]]
[[رده:دانش‌آموختگان دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی شریف]]
[[رده:دانش‌آموختگان دانشگاه صنعتی شریف]]
[[رده:درگذشتگان ۱۹۸۲ (میلادی)]]
[[رده:زادگان ۱۹۶۰ (میلادی)]]
[[رده:درگذشتگان ۱۳۶۱]]
[[رده:زادگان ۱۳۳۹]]
[[رده:فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ ایران و عراق]]
[[رده:کشتگان ایرانی در جنگ ایران و عراق]]
[[رده:نظامیان جنگ ایران و عراق]]