قله پهنهحصار: تفاوت میان نسخهها
صفحهای تازه حاوی « {{جعبه اطلاعات کوه | نام = پهنه حصار | عکس = <!-- اگر تصویری دارید اینجا قرار دهید --> | زیرنویس = نمایی از دشت و قله پهنه حصار | ارتفاع = ۳۳۷۵ متر | مکان = استان البرز و استان تهران، ایران | رشتهکوه = رشتهکوه البرز (البرز مرکزی) | مختصات = {{coord|35|5...» ایجاد کرد |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کوه | {{جعبه اطلاعات کوه | ||
| نام = پهنه حصار | | نام = پهنه حصار | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۰: | ||
| مسیر = [[سنگان (تهران)|سنگان]]، [[خور (البرز)|خور]]، [[کندر (کرج)|کندر]] | | مسیر = [[سنگان (تهران)|سنگان]]، [[خور (البرز)|خور]]، [[کندر (کرج)|کندر]] | ||
}} | }} | ||
'''قله پهنه حصار'''<ref name="gholleh1">{{یادکرد وب|نشانی=https://blog.gholleh.com/event-details.aspx?eid=5549|عنوان=معرفی قله پهنه حصار|وبگاه=مجله اینترنتی قله|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> (به انگلیسی: Pahne Hesar Peak) که با نامهای '''پهنهسار'''، '''پشتهبند''' و '''گندمچال''' نیز شناخته میشود،<ref name="tochalclub">{{یادکرد وب|نشانی=https://tochalclub.com/product/pahnesar/|عنوان=پهنه سار|وبگاه=باشگاه کوهنوردی توچال|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> یکی از قلههای مرتفع در [[رشتهکوه البرز]] مرکزی است که در مرز میان [[استان تهران]] و [[استان البرز]] واقع شده است. این کوه با ارتفاع تقریبی ۳۳۷۵ متر،<ref name="zeinali">{{یادکرد وب|نشانی=http://kuhnavardi.com/%D9%82%D9%84%D9%87-%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88/|عنوان=قله چشمه شاهی (بارو)|وبگاه=کوهنوردی، نشاط زندگی|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> به دلیل وجود دشتی وسیع در نزدیکی قله و بارگاه امامزادهای تاریخی، یکی از مقاصد محبوب کوهنوردی در شمال غرب [[تهران]] و [[کرج]] محسوب میشود. | |||
'''قله پهنه حصار'''<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https:// | |||
== نامشناسی == | == نامشناسی == | ||
نام «پهنه حصار» یا «پهنهسار» اشاره به دشت وسیع و مسطحی دارد که در ارتفاعات نزدیک به قله وجود دارد و تضاد آشکاری با قلههای نوکتیز اطراف ایجاد کرده است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https:// | نام «پهنه حصار» یا «پهنهسار» اشاره به دشت وسیع و مسطحی دارد که در ارتفاعات نزدیک به قله وجود دارد و تضاد آشکاری با قلههای نوکتیز اطراف ایجاد کرده است.<ref name="gholleh2">{{یادکرد وب|نشانی=https://blog.gholleh.com/event-details.aspx?eid=5549|عنوان=معرفی قله پهنه حصار|وبگاه=مجله اینترنتی قله|تاریخ=2024-05-20|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> نام دیگر این کوه، «گندمچال» است که در برخی نقشههای جغرافیایی و منابع رسمی استفاده میشود.<ref name="aminmana">{{یادکرد وب|نشانی=https://aminmana.com/tracks/pahneh-hesar/|عنوان=گام به گام صعود به قله پهنه حصار با فایل GPS|وبگاه=امین مانا|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> همچنین بومیان منطقه گاهی آن را «پشتهبند» مینامند.<ref name="gholleh2"/> | ||
== جغرافیا و موقعیت == | == جغرافیا و موقعیت == | ||
قله پهنه حصار از نظر تقسیمات کشوری در مرز میان شهرستان تهران و [[شهرستان کرج]] قرار گرفته است. این کوهستان از شرق به روستای [[سنگان (تهران)|سنگان]] و جاده امامزاده داوود، از غرب به روستای [[خور (البرز)|خور]] در جاده چالوس، از جنوب به منطقه [[واریش]] و [[وردیج]]، و از شمال به شهرستان [[شهرستانک (کرج)|شهرستانک]] منتهی میشود.<ref | قله پهنه حصار از نظر تقسیمات کشوری در مرز میان شهرستان تهران و [[شهرستان کرج]] قرار گرفته است. این کوهستان از شرق به روستای [[سنگان (تهران)|سنگان]] و جاده امامزاده داوود، از غرب به روستای [[خور (البرز)|خور]] در جاده چالوس، از جنوب به منطقه [[واریش]] و [[وردیج]]، و از شمال به شهرستان [[شهرستانک (کرج)|شهرستانک]] منتهی میشود.<ref name="aminmana"/> | ||
ارتفاع قله اصلی حدود ۳۳۷۵ متر ذکر شده است، هرچند برخی منابع ارتفاع آن را تا ۳۴۰۰ متر نیز تخمین زدهاند.<ref name="aminmana"/> دشت پهنه حصار که در حد فاصل قله اصلی و قله «چشمه شاهی» قرار دارد، در فصل بهار پوشیده از گیاهان کوهستانی است و چشمههای متعددی در آن جریان دارند.<ref name="aminmana"/> | |||
ارتفاع قله اصلی حدود ۳۳۷۵ متر ذکر شده است، هرچند برخی منابع ارتفاع آن را تا ۳۴۰۰ متر نیز تخمین زدهاند.<ref | |||
== بارگاه بیبی زرین قمر == | == بارگاه بیبی زرین قمر == | ||
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد این کوه، وجود بنای کوچکی به نام «امامزاده بیبی زرین قمر» در ارتفاع حدود ۳۱۰۰ متری و در دشت پهنه حصار است.<ref | یکی از ویژگیهای منحصربهفرد این کوه، وجود بنای کوچکی به نام «امامزاده بیبی زرین قمر» در ارتفاع حدود ۳۱۰۰ متری و در دشت پهنه حصار است.<ref name="zeinali"/><ref name="anyja">{{یادکرد وب|نشانی=https://seeiran.ir/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%DB%8C-%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%87/|عنوان=امامزاده بی بی سکینه|وبگاه=سیری در ایران|تاریخ=2014-10-30|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> | ||
طبق باورهای محلی و روایات شفاهی، این مکان پناهگاه یکی از خواهران [[علی بن موسی الرضا|امام رضا]] به نام «زرین قمر» بوده که در حال فرار از دست حاکمان وقت به این کوه پناه آورده و در میان سنگها ناپدید شده است.<ref name="hamshahri">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir/news/563534/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4-%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B9%D9%82%DB%8C%D9%84-%D8%B9|عنوان=آرامش کوهنوردان در امامزاده عقیل(ع)|وبگاه=همشهری آنلاین|تاریخ=2020-11-09|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> بنای فعلی شامل دو اتاق ساده است که یکی به عنوان زیارتگاه و دیگری به عنوان جانپناه و استراحتگاه کوهنوردان مورد استفاده قرار میگیرد.<ref name="aminmana"/><ref name="anyja"/> | |||
طبق باورهای محلی و روایات شفاهی، این مکان پناهگاه یکی از خواهران [[علی بن موسی الرضا|امام رضا]] به نام «زرین قمر» بوده که در حال فرار از دست حاکمان وقت به این کوه پناه آورده و در میان سنگها ناپدید شده است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.hamshahrionline.ir|عنوان= | |||
== مسیرهای صعود == | == مسیرهای صعود == | ||
صعود به قله پهنه حصار از مسیرهای مختلفی امکانپذیر است که هر کدام ویژگیهای متفاوتی دارند: | صعود به قله پهنه حصار از مسیرهای مختلفی امکانپذیر است که هر کدام ویژگیهای متفاوتی دارند: | ||
=== مسیر سنگان (شرقی) === | === مسیر سنگان (شرقی) === | ||
این مسیر متداولترین و محبوبترین مسیر صعود است که از روستای سنگان در شمال غرب تهران آغاز میشود.<ref | این مسیر متداولترین و محبوبترین مسیر صعود است که از روستای سنگان در شمال غرب تهران آغاز میشود.<ref name="aminmana"/> کوهنوردان در این مسیر از کنار [[آبشار سنگان]] عبور میکنند که در فصل زمستان به دلیل یخزدگی کامل، منظرهای بدیع ایجاد میکند.<ref name="tehranclimbing">{{یادکرد وب|نشانی=https://tehranclimbing.club/expeditions/%D9%82%D9%84%D9%87-%D9%BE%D9%87%D9%86%D9%87-%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1-2/|عنوان=گزارش برنامه قله پهنه حصار - باشگاه کوهنوردی تهران|وبگاه=باشگاه کوهنوردی تهران|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> | ||
* '''مبدأ:''' روستای سنگان (ارتفاع ۲۲۵۰ متر) | * '''مبدأ:''' روستای سنگان (ارتفاع ۲۲۵۰ متر) | ||
* '''مسافت:''' حدود ۷ کیلومتر تا قله | * '''مسافت:''' حدود ۷ کیلومتر تا قله | ||
* '''ویژگی:''' دسترسی به [[آبشار سنگان]] در ارتفاع ۲۵۵۰ متری.<ref | * '''ویژگی:''' دسترسی به [[آبشار سنگان]] در ارتفاع ۲۵۵۰ متری.<ref name="aminmana"/> | ||
=== مسیر خور (غربی) === | === مسیر خور (غربی) === | ||
این مسیر از روستای [[خور (البرز)|خور]] در کیلومتر ۱۷ [[جاده چالوس]] آغاز میشود.<ref | این مسیر از روستای [[خور (البرز)|خور]] در کیلومتر ۱۷ [[جاده چالوس]] آغاز میشود.<ref name="aminmana"/> این جبهه کوتاهترین مسیر دسترسی به قله محسوب میشود و شیب ملایمتری نسبت به سایر مسیرها دارد.<ref name="aminmana"/> وجود [[پیست اسکی خور]] و [[آبشار خور]] از جاذبههای این مسیر است.<ref name="aminmana"/> | ||
=== مسیر کندر (جنوب غربی) === | === مسیر کندر (جنوب غربی) === | ||
این مسیر از روستای [[کندر (کرج)|کندر]] در نزدیکی کرج شروع میشود.<ref | این مسیر از روستای [[کندر (کرج)|کندر]] در نزدیکی کرج شروع میشود.<ref name="aminmana"/> مسیر کندر به دلیل شیب تندتر و عبور از یالهای سنگی، چالشبرانگیزتر است و کمتر از دو مسیر دیگر تردد میشود.<ref name="koohpeyma">{{یادکرد وب|نشانی=https://koohpeyma.com/cheshme-shahi/|عنوان=راهنمای صعود به قله های چشمه شاهی، پهنه سار، بارو و کندر|وبگاه=کوهپیما|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref><ref name="aminmana"/> در این مسیر نیز آبشار فصلی کندر وجود دارد.<ref name="aminmana"/> | ||
=== مسیر واریش (جنوبی) === | === مسیر واریش (جنوبی) === | ||
مسیری که از روستای واریش آغاز میشود و با عبور از نزدیکی قله «چشمه شاهی» به دشت پهنه حصار میرسد.<ref | مسیری که از روستای واریش آغاز میشود و با عبور از نزدیکی قله «چشمه شاهی» به دشت پهنه حصار میرسد.<ref name="aminmana"/> | ||
== جاذبههای طبیعی و گردشگری == | == جاذبههای طبیعی و گردشگری == | ||
* '''آبشار سنگان:''' بلندترین آبشار استان تهران که در مسیر صعود شرقی قرار دارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https:// | * '''آبشار سنگان:''' بلندترین آبشار استان تهران که در مسیر صعود شرقی قرار دارد.<ref name="irantourism">{{یادکرد وب|نشانی=https://iranwonders.com/fa/articles-fa/300-%D8%A2%D8%A8%D8%B4%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86|عنوان=آبشار سنگان و روستای سنگان- تهران|وبگاه=ایران واندرز|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> | ||
* '''آبشار خور:''' واقع در دامنه غربی کوه.<ref | * '''آبشار خور:''' واقع در دامنه غربی کوه.<ref name="aminmana"/> | ||
* '''دشت پهنه حصار:''' دشتی مرتفع مابین قلههای پهنه حصار و چشمه شاهی که محل مناسبی برای کمپینگ در فصول گرم است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.instagram.com/ | * '''دشت پهنه حصار:''' دشتی مرتفع مابین قلههای پهنه حصار و چشمه شاهی که محل مناسبی برای کمپینگ در فصول گرم است.<ref name="instagram">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.instagram.com/p/C793YE5ifz-/|عنوان=دشت پهنه سار یا پهنه حصار، در ارتفاعات شمال غرب تهران واقع|وبگاه=اینستاگرام|تاریخ بازدید=2025-11-27}}</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[آبشار سنگان]] | * [[آبشار سنگان]] | ||
* [[رشتهکوه البرز]] | * [[رشتهکوه البرز]] | ||
* [[فهرست کوههای ایران]] | * [[فهرست کوههای ایران]] | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:کوههای استان البرز]] | [[رده:کوههای استان البرز]] | ||
[[رده:کوههای استان تهران]] | [[رده:کوههای استان تهران]] | ||
[[رده:قلههای رشتهکوه البرز]] | [[رده:قلههای رشتهکوه البرز]] | ||
[[رده:جاذبههای گردشگری استان البرز]] | [[رده:جاذبههای گردشگری استان البرز]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۵۸
الگو:جعبه اطلاعات کوه قله پهنه حصار[۱] (به انگلیسی: Pahne Hesar Peak) که با نامهای پهنهسار، پشتهبند و گندمچال نیز شناخته میشود،[۲] یکی از قلههای مرتفع در رشتهکوه البرز مرکزی است که در مرز میان استان تهران و استان البرز واقع شده است. این کوه با ارتفاع تقریبی ۳۳۷۵ متر،[۳] به دلیل وجود دشتی وسیع در نزدیکی قله و بارگاه امامزادهای تاریخی، یکی از مقاصد محبوب کوهنوردی در شمال غرب تهران و کرج محسوب میشود.
نامشناسی
نام «پهنه حصار» یا «پهنهسار» اشاره به دشت وسیع و مسطحی دارد که در ارتفاعات نزدیک به قله وجود دارد و تضاد آشکاری با قلههای نوکتیز اطراف ایجاد کرده است.[۴] نام دیگر این کوه، «گندمچال» است که در برخی نقشههای جغرافیایی و منابع رسمی استفاده میشود.[۵] همچنین بومیان منطقه گاهی آن را «پشتهبند» مینامند.[۴]
جغرافیا و موقعیت
قله پهنه حصار از نظر تقسیمات کشوری در مرز میان شهرستان تهران و شهرستان کرج قرار گرفته است. این کوهستان از شرق به روستای سنگان و جاده امامزاده داوود، از غرب به روستای خور در جاده چالوس، از جنوب به منطقه واریش و وردیج، و از شمال به شهرستان شهرستانک منتهی میشود.[۵] ارتفاع قله اصلی حدود ۳۳۷۵ متر ذکر شده است، هرچند برخی منابع ارتفاع آن را تا ۳۴۰۰ متر نیز تخمین زدهاند.[۵] دشت پهنه حصار که در حد فاصل قله اصلی و قله «چشمه شاهی» قرار دارد، در فصل بهار پوشیده از گیاهان کوهستانی است و چشمههای متعددی در آن جریان دارند.[۵]
بارگاه بیبی زرین قمر
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد این کوه، وجود بنای کوچکی به نام «امامزاده بیبی زرین قمر» در ارتفاع حدود ۳۱۰۰ متری و در دشت پهنه حصار است.[۳][۶] طبق باورهای محلی و روایات شفاهی، این مکان پناهگاه یکی از خواهران امام رضا به نام «زرین قمر» بوده که در حال فرار از دست حاکمان وقت به این کوه پناه آورده و در میان سنگها ناپدید شده است.[۷] بنای فعلی شامل دو اتاق ساده است که یکی به عنوان زیارتگاه و دیگری به عنوان جانپناه و استراحتگاه کوهنوردان مورد استفاده قرار میگیرد.[۵][۶]
مسیرهای صعود
صعود به قله پهنه حصار از مسیرهای مختلفی امکانپذیر است که هر کدام ویژگیهای متفاوتی دارند:
مسیر سنگان (شرقی)
این مسیر متداولترین و محبوبترین مسیر صعود است که از روستای سنگان در شمال غرب تهران آغاز میشود.[۵] کوهنوردان در این مسیر از کنار آبشار سنگان عبور میکنند که در فصل زمستان به دلیل یخزدگی کامل، منظرهای بدیع ایجاد میکند.[۸]
- مبدأ: روستای سنگان (ارتفاع ۲۲۵۰ متر)
- مسافت: حدود ۷ کیلومتر تا قله
- ویژگی: دسترسی به آبشار سنگان در ارتفاع ۲۵۵۰ متری.[۵]
مسیر خور (غربی)
این مسیر از روستای خور در کیلومتر ۱۷ جاده چالوس آغاز میشود.[۵] این جبهه کوتاهترین مسیر دسترسی به قله محسوب میشود و شیب ملایمتری نسبت به سایر مسیرها دارد.[۵] وجود پیست اسکی خور و آبشار خور از جاذبههای این مسیر است.[۵]
مسیر کندر (جنوب غربی)
این مسیر از روستای کندر در نزدیکی کرج شروع میشود.[۵] مسیر کندر به دلیل شیب تندتر و عبور از یالهای سنگی، چالشبرانگیزتر است و کمتر از دو مسیر دیگر تردد میشود.[۹][۵] در این مسیر نیز آبشار فصلی کندر وجود دارد.[۵]
مسیر واریش (جنوبی)
مسیری که از روستای واریش آغاز میشود و با عبور از نزدیکی قله «چشمه شاهی» به دشت پهنه حصار میرسد.[۵]
جاذبههای طبیعی و گردشگری
- آبشار سنگان: بلندترین آبشار استان تهران که در مسیر صعود شرقی قرار دارد.[۱۰]
- آبشار خور: واقع در دامنه غربی کوه.[۵]
- دشت پهنه حصار: دشتی مرتفع مابین قلههای پهنه حصار و چشمه شاهی که محل مناسبی برای کمپینگ در فصول گرم است.[۱۱]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «معرفی قله پهنه حصار». مجله اینترنتی قله. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ «پهنه سار». باشگاه کوهنوردی توچال. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «قله چشمه شاهی (بارو)». کوهنوردی، نشاط زندگی. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «معرفی قله پهنه حصار». مجله اینترنتی قله. ۲۰۲۴-۰۵-۲۰. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ ۵٫۰۰ ۵٫۰۱ ۵٫۰۲ ۵٫۰۳ ۵٫۰۴ ۵٫۰۵ ۵٫۰۶ ۵٫۰۷ ۵٫۰۸ ۵٫۰۹ ۵٫۱۰ ۵٫۱۱ ۵٫۱۲ ۵٫۱۳ ۵٫۱۴ «گام به گام صعود به قله پهنه حصار با فایل GPS». امین مانا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «امامزاده بی بی سکینه». سیری در ایران. ۲۰۱۴-۱۰-۳۰. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ «آرامش کوهنوردان در امامزاده عقیل(ع)». همشهری آنلاین. ۲۰۲۰-۱۱-۰۹. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ «گزارش برنامه قله پهنه حصار - باشگاه کوهنوردی تهران». باشگاه کوهنوردی تهران. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ «راهنمای صعود به قله های چشمه شاهی، پهنه سار، بارو و کندر». کوهپیما. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ «آبشار سنگان و روستای سنگان- تهران». ایران واندرز. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.
- ↑ «دشت پهنه سار یا پهنه حصار، در ارتفاعات شمال غرب تهران واقع». اینستاگرام. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۲۷.