امامزاده حیدر(کرج)

امامزاده حیدر یکی از امامزاده‌های استان البرز است که در منطقه کلاک شهرستان کرج واقع شده‌است. این امامزاده که در فاصله ۵ کیلومتری شهر کرج قرار دارد، از نوادگان حضرت امام زین‌العابدین علیه‌السلام به شمار می‌آید. این امامزاده شجره‌نامه معتبر و تاریخی دارد. بقعه این امامزاده در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

موقعیت جغرافیایی

امامزاده حیدر در منطقه کلاک واقع در شمال‌شرق شهرستان کرج قرار دارد. کلاک که یکی از قدیمی‌ترین مناطق کرج محسوب می‌شود، از غرب به پل قدیمی کرج و آبادی‌های خلج‌آباد و کلاک نو، از جنوب به منطقه سرحدآباد، از شمال به کوه‌های دشته و از شرق به مناطق گرمدره، کوهک و وردآورد محدود می‌شود.

نسب و شجره‌نامه

امامزاده حیدر بن زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب از نوادگان امام سجاد (ع) است. این امامزاده دارای شجره‌نامه معتبر می‌باشد. شجره‌نامه‌ای با قدمت ۸۰۰ ساله که در کتابخانه امام رضا علیه‌السلام در مشهد نگهداری می‌شد، با تلاش فراوان به دست متولیان این امامزاده رسید. برای حفظ و نگهداری، این شجره‌نامه در قابی زیبا بر روی دیوار حرم مطهر نصب شده است.

متن شجره‌نامه بیان می‌کند که فرزندان حیدر بن حضرت امام زین‌العابدین علیه‌السلام به نام‌های حمید، مجید و فرید در ولایت بسطام شهید شدند، اما حیدر بن سید بن حضرت امام زین‌العابدین در توابع ری در منطقه کلاک به شهادت رسید.

تاریخچه و معماری

دوره صفوی

در دوران حکومت صفویه، بقعه‌ای خشتی و گلی کوچک و بسیار ساده بر روی مزار امامزاده ساخته شد. مساحت این بقعه بیشتر از ۲۴ متر مربع نبوده و مکانی روحانی و دلنشین برای زیارت عاشقان اهل‌بیت علیه‌السلام به شمار می‌رفت.

حمله نیروهای روس

یکی از رویدادهای مهم تاریخی مرتبط با این امامزاده، حمله نیروهای روس به این مکان مقدس بوده است. بر اساس روایات محلی، زمانی که روس‌ها به ایران حمله کردند، صدمات زیادی به صحن این امامزاده وارد کردند. گمان می‌رود که آن‌ها یا به دنبال گنجی بودند یا هدفشان صرفاً آسیب رساندن به اماکن مقدس مسلمانان بوده است. در هر حال، بنای قدیمی امامزاده کاملاً ویران شد.

بازسازی و وضعیت کنونی

پس از تخریب توسط نیروهای روس، بنای جدید به همت اهالی منطقه بازسازی شد. به تدریج باغداران اطراف حرم که تمامی از اهالی کلاک بودند، باغ‌ها و زمین‌های اطراف امامزاده را وقف امامزاده کردند تا به مصارف گوناگون جهت اداره هرچه بهتر امامزاده مطهر برسد.

ضریح جدید امامزاده توسط هنرمندان اصفهانی طراحی و ساخته شد. مجموعه کنونی شامل حرم اصلی، حیاط، صحن و مسجد است که امکانات مناسبی برای زائران فراهم کرده است.

اهمیت فرهنگی و میراثی

امامزاده حیدر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بقعه دارای مناقب و مواهب بسیاری دانسته می‌شود و بسیاری از افراد از راه دور و نزدیک به قصد زیارت و طلب حاجت به این مکان مقدس مراجعه می‌کنند.

مدفونان مشهور

محمود اسکندری، یکی از برجسته‌ترین خلبان‌های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس در این امامزاده به خاک سپرده شده است. علاوه بر اسکندری، خلبان جانباز اسماعیل امیدی نیز در این مکان آرام گرفته است.

فعالیت‌های مذهبی و مراسم

امامزاده حیدر مرکز فعالیت‌های مذهبی و فرهنگی متنوعی است و مراسم‌های مختلف مذهبی مانند دعای ندبه و عزاداری دو ماه محرم و صفر و برنامه‌های ماه رمضان(توسط هیئت عاشقان ثارالله رزمندگان شرق کرج)، در این مکان برگزار می‌گردد.

منابع