حملات موشکی به اسلامآباد کرج
حملات موشکی به اسلامآباد کرج یکی از حملات رژیم بعث عراق در دوران جنگ ایران و عراق بود که در دو نوبت، اسفند ۱۳۶۶ و فروردین ۱۳۶۷ شمسی، به محله اسلامآباد (کرج) در استان البرز انجام شد.[۱] اسلامآباد (زورآباد سابق) محلهای مسکونی در جنوب غربی کرج است که در آن زمان جمعیتی عمدتاً روستایی و کارگری داشت. این حملات بخشی از "جنگ شهرها" بودند و منجر به شهادت بیش از ۶۰ غیرنظامی، عمدتاً زنان و کودکان، شد.[۲]
زمینه تاریخی
این حملات در چارچوب سلسله حملات موشکی و هوایی عراق علیه شهرهای ایران از سال ۱۳۶۳ شمسی صورت گرفت تا با فشار بر غیرنظامیان، ایران را به تسلیم وادار کند.[۳] در طول هشت سال جنگ، شهر کرج پنج بار مورد حمله قرار گرفت و اسلامآباد بیشترین تلفات را متحمل شد.[۴] عراق از موشکهای الحسین (بر پایه اسکاد شوروی با برد ۶۴۵ کیلومتر) استفاده کرد که اغلب هدف اصلیشان تهران بود، اما به دلیل خطا در تپههای مرتفع این منطقه اصابت میکردند.[۵]
حمله اسفند ۱۳۶۶
حمله موشکی به اسلامآباد کرج در ۱۲ اسفند ۱۳۶۶ شمسی (۲ مارس ۱۹۸۷ میلادی)، ساعت حدود ۱۰:۲۰ صبح، رخ داد. این حمله تنها موشکباران مستقیم به استان البرز در جنگ بود و موشک الحسین به تپههای مرتفع منطقه ۳ اصابت کرد.[۴] صدای مهیبی شهر را فرا گرفت و تخریبهایی در خانههای مسکونی ایجاد شد. شایعاتی از حمله شیمیایی نیز مطرح شد، اما تأیید نشد. مدارس تعطیل و آموزش از تلویزیون ادامه یافت.[۴] تلفات: حدود ۴۰ شهید و ۲۰۰ زخمی، عمدتاً کودکان و زنان که در خانه بودند.[۴]
فهرست شهدا و محل دفن
اسامی شهدای این حمله در منابع عمومی کمتر مستند شده، اما بر اساس گزارشهای محلی، حدود ۴۰ شهید (عمدتاً غیرنظامی) گزارش شده است.[۴] مزار تعدادی از آنها در گلزار امامزاده محمد کرج واقع است، که چهارمین گلزار بزرگ شهدای کشور با حدود ۱۵۰۰ شهید است.[۶]
حمله فروردین ۱۳۶۷
حمله دوم در ۱۸ فروردین ۱۳۶۷ شمسی (۷ آوریل ۱۹۸۸ میلادی)، صبحگاه، رخ داد. موشکهای الحسین با هدف تهران، در تپههای همان منطقه (معروف به "تپه موشکی") فرود آمدند.[۱] این حمله بخشی از موج گستردهتر به پنج شهر (اصفهان، کرج، تهران، قم، تبریز) با ۱۰ موشک بود.[۳] صدای انفجار فراموشنشدنی توصیف شده و تخریبهایی در محله ایجاد کرد.[۲] تلفات: ۲۳-۲۶ شهید (۱۶ زن و کودک دختر، ۱۰ کودک پسر) و حدود ۲۰۰ زخمی.[۲][۶]
فهرست شهدا و محل دفن
فهرست شهدا بر اساس منابع بنیاد شهید (۲۶ نفر):[۶]
- شهید خدیجه نباتی قادرآباد
- شهید سکینه نباتی قادرآباد
- شهید ولیالله خندان
- شهید سیدمهدی میرقادری
- شهید سیده زهرا میرقادری
- شهید سیده سمیه میرقادری
- شهید منصور جمشیدی پنجکی
- شهید رمضان آقابابائی پور
- شهید سمیه قبادی مقام
- شهید سیدشهرام هاشمی وثیق
- شهید سیدعطاءالله میرقادری
- شهید سیدمحسن هاشمی وثیق
- شهید صغری جمشیدی باندری
- شهید طاهره جمشیدی باندری
- شهید فاطمه قزلباش
- شهید فریبا قبادی مقام
- شهید مریم کریمی
- شهید مژگانالسادات هاشمی وثیق
- شهید فریده آقابابایی
- شهید هدی آقابابایی
- شهید طلعت کریمی پنجکی
- شهید اقدس رحیمی رفعتی
- شهید امالالبنین ربانی افرمجانی
- شهید محمدحسینزاده افرمجان
- شهید جواد حسینزاده افرمجانی
- شهید محمد مرادی
مزار ۱۵ تن از این شهدا در گلزار امامزاده محمد کرج واقع است.[۶]
آثار و یادبودها
عملیات ساخت یادمان شهدای موشکی در تپه اصابت (منطقه ۳) در سال ۱۴۰۰ آغاز گردیده است.[۷] همچنین سالانه در مسجد صاحبالزمان منطقه اسلامآباد مراسم بزرگداشت شهدای این حمله برگزار میشود.[۸]
اهمیت تاریخی
این حملات نمونهای از حملات به غیرنظامیان در جنگ شهرها بود و نقض کنوانسیونهای ژنو محسوب میشود.[۳] در کل "جنگ شهرها"، ۶۶ شهر ایران ۲۸ بار موشکباران و ۳۳۶ بار بمبباران شد که ۳۰۵۰ شهید و ۱۱۱۶۳ مجروح به جا گذاشت.
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ مطالعه طرح یادمان شهدای موشک باران کرج در دستور کار قرار گرفت. ایرنا. تاریخ بازبینی: 2025-10-08
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ سفیران ویرانی، مرگ را به ارمغان میآوردند. تابناک. تاریخ بازبینی: 2025-10-08
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ تاریخ اسلام آباد کرج. نگین کرج. تاریخ بازبینی: 2025-10-08
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ آشنایی با شهدای حمله موشکی به اسلام آباد کرج. شهدای البرز. تاریخ بازبینی: 2025-10-08
- ↑ آغاز ساخت یادمان شهدای حمله موشکی سال ۶۷ در البرز. ایکنا. تاریخ بازبینی: 2025-10-08
- ↑ برگزاری مراسم گرامیداشت شهدای موشکی اسلام آباد کرج. دفاعپرس. تاریخ بازبینی: 2025-10-08