رودخانه کَرَج رودخانه‌ای در البرز مرکزی و شمال باختری تهران است.

نمای رودخانه کرج از سد کرج
جاجرود و رود کرج در دشت‌های جنوب تهران به هم پیوسته و به دریاچه نمک می‌ریزند.

رودخانه کرج از کوه‌های جنوبی البرز سرچشمه می‌گیرد. این رود از کوهی بنام کلون‌بستک در بلندی‌های خرسنگ سرچشمه می‌گیرد و پس از طی مسیری رودخانه ولایت رود نیز به رود کرج پیوسته و پس از گذر کردن از حاشیه شرقی شهر کرج و سیراب نمودن دشت‌های کرج و شهریار به جاجرود می‌پیوندد.

نقشه مسیر و اماکن مهم رودخانه کرج
راهنما
سازه‌ها
سرچشمه رود منطقه مسکونی پل روی رود دریاچه یا مخزن سد
       
کوه‌های کلون بستک
سرچشمه ولایت رود
روستای گچسر
سرچشمه آسیاب درگاه
روستای کوشکک
روستای نسا
روستای حسنکدر
روستای گرماب
پل آزادراه تهران شمال
روستای درده
روستای چنارستان
روستای ماهان
سرچشمه کیاسرلات
رود آسارا
شهر آسارا
رود سیرا
روستای سیرا
سرچشمه پل خواب
روستای پل خواب

سد کرج
بند فرعی سد کرج
روستای خوزنکلا
پل جاده چالوس
رود هفت چشمه
روستای آدران
روستای خوشبختی
روستای وینه
روستای پورکان
روستای سرودار
پل جاده کندر
روستای باغ پیر
پل كنار گذر شمال شرقی كرج
آبگیر بیلقان
روستای بیلقان
شهر کرج
هدایت آب به سوی کانال‌های آبیاری دشت کرج
پل دختر کرج
پل كرج
اتوبان تهران-کرج
راه آهن خط ۵ متروی تهران
راه آهن تهران-تبریز
مجموعه سدهای دشت شهریار (شماره ۱)
مجموعه سدهای دشت شهریار (شماره ۲)
مجموعه سدهای دشت شهریار (شماره ۳)
مجموعه سدهای دشت شهریار (شماره ۴)
مجموعه سدهای دشت شهریار (شماره ۵)
شهر شهریار
جاده ۳۸
شهر صباشهر
آزادراه تهران-ساوه
روستای همدانک
روستای خیرآباد
شهر گلستان
روستای حکیم‌آباد
آزادراه تهران-قم
جاده ۷۱
روستای ابراهیم‌آباد
روستای بوالقیطاس
آزادراه قم-گرمسار
رودخانه جاجرود

دریاچه نمک قم

ویژگی‌ها

آب رودخانه کرج پس از پیمودن ۲۰ کیلومتر رو به غرب به وارنگه‌رود می‌رسد و به آب دیزین می‌پیوندد. این آب در گچسر با آب علف‌چرهای سمان‌وَزک و کندوان در گچسر یکی می‌شود و به سمت جنوب جریان پیدا می‌کند.[۱]

سد امیرکبیر

در سال ۱۳۴۲ بر روی رود کرج سد امیرکبیر (سد کرج) که اولین سد چندمنظوره ایران بود ساخته شد. پیش از ساختن این سد در جنوب واریان، آب رودخانه کرج از کرج هم می‌گذشت و پس از آبیاری دهکده‌های سر راه، آب زاید آن به مسیله هم می‌رسید.[۲]

مردم‌شناسی

از اهالی بومی مسیر این رودخانه آنان که به مازندران رفت‌وآمد داشتند زبانشان بیشتر به مازندرانی نزدیک بود و مردم ناحیه کوشکک و ارنگه هم به گویشی نزدیک به تاتی و در روستاى سيجان به گویشی كه ريشه در زبان كردى دارد سخن می‌گفتند.[۲] در دهکده‌های مسیر این رودخانه از زمان‌های گذشته، طایفه‌های گوناگون کرد نیز اسکان داده شده‌اند.[۲]

نگارخانه

منابع

  1. فرهنگ جغرافیایی ایران ج۱
  1. ستوده، منوچهر، کردهای کنار رودخانه کرج. در: اباختر، فصلنامه علمی-پژوهشی، سال چهارم، شماره اول و دوم، پیاپی ۱۳ و ۱۴. بهار ۱۳۸۶. ص۳۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ همان.