انگلیسی (نمایش‌نامه)

انگلیسی (به انگلیسی: English) نمایش‌نامه‌ای است نوشته ساناز طوسی، نمایش‌نامه‌نویس ایرانی-آمریکایی که در سال ۲۰۲۳ جایزه پولیتزر برای نمایش‌نامه را دریافت کرد. این نمایش در سال ۲۰۰۸ در شهر کرج می‌گذرد و داستان پنج شخص در یک کلاس تافل (آزمون زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی) را روایت می‌کند. نمایش برای نخستین بار در ۵ فوریه ۲۰۲۲ در تئاتر آتلانتیک نیویورک به کارگردانی کنود آدامز روی صحنه رفت.

پوستر تئاتر نمایش انگلیسی در برادوی

درباره نویسنده

ساناز طوسی (متولد ۱۹۹۱/۱۹۹۲) نمایش‌نامه‌نویس ایرانی-آمریکایی است که در اورنج کانتی، کالیفرنیا بزرگ شده. او این نمایش را در واکنش به فرمان مسدود کردن مسافرت دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۷ نوشت که شهروندان ایرانی را از ورود به آمریکا منع می‌کرد. طوسی فارغ‌التحصیل دانشگاه نیویورک در رشته نمایش‌نامه‌نویسی است.

داستان

نمایش در کلاسی در شهر کرج در سال ۲۰۰۸ جریان دارد، جایی که مرجان، معلم زبان انگلیسی که سال‌ها در منچستر انگلستان زندگی کرده و به ایران بازگشته، چهار دانشجوی بزرگسال را برای آزمون تافل آماده می‌کند.

شخصیت‌های اصلی عبارتند از:

• الهام : زن ۲۷ ساله که می‌خواهد در دانشکده پزشکی استرالیا تحصیل کند و پنج بار در آزمون تافل مردود شده است
• رؤیا: مادر ۵۴ ساله که می‌خواهد با نوه کانادایی خود ارتباط برقرار کند
• گلی: دختر ۱۸ ساله که به دنبال فرصت‌های جدید است
• امید: مرد ۲۹ ساله که برای مصاحبه گرین کارت آماده می‌شود

ویژگی‌های نمایش‌نامه

یکی از نوآوری‌های مهم این نمایش، شیوه نمایش دو زبان فارسی و انگلیسی است. وقتی شخصیت‌ها به فارسی صحبت می‌کنند، بازیگران به انگلیسی روان و بدون لهجه سخن می‌گویند، اما هنگام صحبت به انگلیسی، با لهجه و به کندی حرف می‌زنند. این تکنیک به مخاطبان امکان درک عمق احساسات شخصیت‌ها در زبان مادری و مشکلات آن‌ها در یادگیری زبان دوم را می‌دهد.

جوایز و افتخارات

جوایز اصلی

1. جایزه پولیتزر برای نمایش‌نامه ۲۰۲۳: نمایش به عنوان "اثری آرام اما قدرتمند" توصیف شد
2. جایزه اوبی ۲۰۲۳: بهترین نمایش‌نامه جدید آمریکایی

نامزدی‌های ۲۰۲۵

نمایش در هفتاد و هشتمین دوره جوایز تونی پنج نامزدی دریافت کرد:

1. بهترین نمایش‌نامه
2. بهترین بازیگر زن نقش مکمل (طلا اش)
3. بهترین بازیگر زن نقش مکمل (مرجان نشاط)
4. بهترین طراحی صحنه (مارشا گینزبرگ)
5. بهترین کارگردانی (کنود آدامز)

اجراهای بین‌المللی

اجراهای اروپایی

نمایش برای نخستین بار در اروپا توسط شرکت شکسپیر سلطنتی در تئاتر The Other Place در استراتفورد آپون آون در مه ۲۰۲۴ اجرا شد و سپس به تئاتر کیلن لندن منتقل شد. این اجراها با استقبال منتقدان همراه بود و ستاره‌های چهار و پنج ستاره دریافت کرد.

اجرای استرالیا

شرکت تئاتر ملبورن در اوت ۲۰۲۴ نمایش را در تئاتر ساوتبنک اجرا کرد. این اجرا به کارگردانی تسنیم حسین و با حضور سلمه گرانسر و اسامه سامی صورت گرفت.

اجراهای آمریکایی

پس از اجرای اولیه در تئاتر آتلانتیک، نمایش در شهرهای مختلف آمریکا اجرا شد:

• برادوی: تئاتر تاد هیمز (ژانویه تا مارس ۲۰۲۵)

صحنه‌ای از اجرای تئاتر انگلیسی در برادوی

• سن دیگو: تئاتر اولد گلوب (۲۰۲۴) با حضور مری آپیک
• واشنگتن دی‌سی: استودیو تئاتر (۲۰۲۳)

نقدها و بررسی‌ها

نقدهای مثبت

نمایش از سوی منتقدان به عنوان اثری "حساس، خنده‌دار و صمیمی" توصیف شده است. هلن شاو از نیویورکر نوشت که نمایش "روشی که زبان‌های نیمه‌آموخته می‌توانند با یکدیگر تداخل کنند و گاه جنبه‌هایی از شخصیت فرد را محو کنند" را بررسی می‌کند.

تحلیل موضوعی

منتقدان بر جنبه‌های مختلف نمایش تأکید کرده‌اند:

• بررسی هویت و تأثیر زبان بر شخصیت
• مسئله مهاجرت و چالش‌های فرهنگی
• استعمار زبانی و تسلط انگلیسی
• روابط میان نسل‌ها و جدایی خانوادگی

میراث و تأثیر

نمایش "انگلیسی" به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار نمایشی دهه ۲۰۲۰ شناخته می‌شود. تأثیر آن در نمایش تجربه مهاجران و چالش‌های زبانی باعث شده تا در سراسر جهان مورد استقبال قرار گیرد. این اثر نشان داده که نمایش‌نامه‌های خاورمیانه‌ای می‌توانند فراتر از کلیشه‌های سیاسی، داستان‌های انسانی عمیقی ارائه دهند.