سید رضا حسینی زابلی

سید رضا حسینی زابلی (۱۲۸۳ – ۱۳۶۸ ش) روحانی، فقیه و عارف ایرانی و از شخصیت‌های برجسته مذهبی شهر کرج بود. وی فرزند سید محمد امین‌الرعایا زابلی بوده و در دوران حکومت پهلوی و سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه تبلیغات دینی و هدایت مردم داشت.

زندگی‌نامه

زادگاه و خانواده

سید رضا حسینی زابلی در سال ۱۲۸۳ خورشیدی در روستای گوری از توابع شهرستان زهک در استان سیستان و بلوچستان متولد شد. پدرش سید محمد امین‌الرعایا زابلی از علمای محلی منطقه بود.

تحصیلات

پس از گذراندن مقدمات علمی در زادگاهش، در ۱۸ سالگی به همراه برادرش حجت‌الاسلام سید حسن زابلی برای ادامه تحصیل به مشهد رفت و چند سالی در مدرسه علمیه باقریه به تحصیل ادبیات عرب و دروس سطح حوزوی پرداخت.

سپس رهسپار نجف اشرف شد و در مدرسه علمیه قوام نزد مراجع و اساتید برجسته‌ای همچون:

• آقا ضیاءالدین عراقی (درگذشت ۱۳۲۱ش)
• سید ابوالحسن موسوی اصفهانی (درگذشت ۱۳۲۵ش)

شاگردی کرد.

او همچنین در حوزه اخلاق و عرفان از شاگردان برجسته سید علی آقا قاضی طباطبایی (درگذشت ۱۳۶۶ق) بود.

فعالیت در عراق

پس از عزیمت به شهر سامرا، مدتی سرپرست مدرسه علمیه میرزای شیرازی شد. این دوران از مراحل مهم تکمیل تحصیلات عالیه وی محسوب می‌شود.

فعالیت در کرج

آمدن به کرج

پس از بازگشت به ایران، به دستور آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی برای انجام امور مذهبی و اقامه نماز جماعت به شهر کرج آمد. این انتصاب نشان‌دهنده اعتماد مراجع تقلید نسبت به صلاحیت علمی و اخلاقی وی بود.

امامت جماعت

شیخ علی دوانی (درگذشت ۱۳۸۵ش) نویسنده معاصر، او را از شاگردان آیت‌الله حاج سیدمیرزا جندقی مجدزاده مشهور به علم الهدی (درگذشت ۱۳۳۳ش) می‌داند که «در مسجد دِه کرج نزدیک کارخانه قند، امامت جماعت داشت».

نقش در انقلاب اسلامی

سید رضا زابلی در جریان انقلاب اسلامی ایران نقش فعالی داشت. علی رنجی درباره نقش آیت‌الله زابلی در جلوگیری از عبور قوای کمکی لشکر ۱۶ زرهی قزوین از کرج به سوی تهران در ۱۹ بهمن ۱۳۵۷ می‌گوید: «مردم [پس از خلع سلاح]، به سربازها لباس شخصی دادند و عده‌ای از آنها را با خود به خانه بردند، فقط مانده بود درجه‌دارها و فرمانده‌هایشان. آنها را جدا از بقیه به منزل حجت‌الاسلام سید رضا حسینی زابلی بردند. چند روزی هم در منزل ایشان ماندند تا مدتی از این قضیه بگذرد».

مقاومت در برابر رژیم پهلوی

بر اساس اسناد ساواک، اداره اوقاف شهرستان کرج در ۲۱ فروردین ۱۳۵۷ از ده روحانی از جمله آیت‌الله حسینی زابلی دعوت کرد تا در آیین دعا به مناسبت رفع خطر از جان محمدرضا پهلوی در مسجد جامع کرج حضور یابند اما همگی از شرکت در آن مراسم حکومتی خودداری کردند.

همچنین ساواک در ۱۲ شهریور ۱۳۵۷ گزارش کرد که تعدادی اعلامیه دست‌نویس به نام «محمدرضا الحسینی زابلی» پخش شده که در آن از مردم دعوت شده برای برگزاری نماز عید فطر و تجدید پیمان در برقراری حکومت اسلامی، در مسجد اعظم دِه کرج حاضر شوند.

امامت جمعه کرج

آیت‌الله زابلی در ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ش، حدود ۵ تا ۶ هفته عهده‌دار امامت جمعه شهر کرج بود. در ادامه، حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ محمدعلی شریفی فردویی (درگذشت ۱۳۷۱ش) را برای این منصب پیشنهاد کرد.

ویژگی‌ها و دیدگاه‌ها

تجددگریزی

یکی از ویژگی‌های برجسته سید رضا زابلی، گرایش تجددگریزانه وی بود. او با استفاده از بلندگو، رادیو و تلویزیون، تحصیل دختران و برخی عناصر مدرن شهری مخالفت می‌کرد. این دیدگاه‌ها گاه باعث تنش با برخی اهالی علاقه‌مند به ارزش‌های مدرن می‌شد.

در خاطرات علی دوانی آمده که آیت‌الله زابلی از شرکت در نماز عید که با بلندگو برگزار می‌شد امتناع کرد و گفت: «بلندگو بوق شیطان است، چون از آن در عروسی‌ها و مجالس لهو هم استفاده می‌شود».

خانواده

سید رضا زابلی سه فرزند روحانی داشت:

1. سید محمدحسین حسینی زابلی (درگذشت ۱۳۹۹ش) که از شاگردان امام خمینی و استاد اخلاق معروف بود
2. سید علی زابلی
3. سید ابوالحسن زابلی (متولد ۱۳۳۳ش)

ارتباط با استان البرز

سید رضا حسینی زابلی بخش مهمی از زندگی و فعالیت‌های خود را در کرج، مرکز استان البرز گذراند. او در تاریخ معاصر این استان نقش مهمی داشته و از پیشگامان تبلیغات اسلامی در این منطقه محسوب می‌شود. فعالیت‌های وی در دوران مبارزات علیه رژیم پهلوی و نیز در روزهای انقلاب اسلامی ایران، بخشی از تاریخ فرهنگی و مذهبی استان البرز را تشکیل می‌دهد.

درگذشت

آیت‌الله سید رضا حسینی زابلی در ۸۵ سالگی در سال ۱۳۶۸ خورشیدی درگذشت و پیکرش در مسجد اعظم شهر کرج به خاک سپرده شد.