زندان قزل‌حصار

ورودی زندان قزلحصار

زندان قزلحصار یا مجتمع ندامتگاهی قزلحصار بزرگترین زندان ایران و یکی از بزرگترین زندان‌های خاورمیانه است که در سال ۱۳۴۳ خورشیدی در زمان حکومت پهلوی در محله کیانمهر واقع در مهرشهر کرج احداث گردید. این مجتمع ندامتگاهی دارای ۹ اندرزگاه، ۷ واحد ملاقات، ۱۴ واحد ستادی، شورای حل اختلاف و واحد طرح تکریم و حقوق شهروندی است. قزلحصار در واقع متشکل از دو ندامتگاه است که بخش جنوبی آن ندامتگاه قزلحصار و بخش شمالی آن ندامتگاه مرکزی کرج محسوب می‌شود. این زندان از نظر جغرافیایی در استان البرز واقع است اما از نظر اداری زیر نظر اداره کل زندان‌های استان تهران اداره می‌شود و در آن متهمان و محکومان مراجع قضایی شهرستان‌ها و استان تهران نگهداری می‌گردند.

تاریخچه

دوران پهلوی (۱۳۴۳–۱۳۵۷)

زندان قزلحصار در سال ۱۳۴۳ خورشیدی در دوران حکومت محمدرضا شاه پهلوی در خارج از شهر کرج در مسیر قزوین احداث شد. این زندان در ابتدا تحت عنوان «کانون کار و آموزش قزلحصار» شناخته می‌شد و به عنوان یک زندان «نیمه باز» طراحی شده بود.

بنابر گزارش مجله «سپید و سیاه» در سال ۱۳۴۸، این زندان که برای ۵۰۰۰ زندانی طراحی شده بود، در آن زمان ۱۲۷۲ زندانی را در خود جای داده بود. زندانیان این مرکز می‌توانستند به سادگی از زندان خارج شده و در محیط آزاد مقابل به کشاورزی مشغول شوند.

پس از انقلاب ۱۳۵۷

پس از انقلاب ۱۳۵۷، کاربری این زندان تغییر کرد و از اواخر سال ۱۳۵۹ رفته رفته از زندانیان عادی تخلیه شده و به زندانیان سیاسی اختصاص یافت. از اوایل سال ۱۳۶۰ واحدهای یک و سه این زندان به زندانیان سیاسی اختصاص داده شد.

دوران معاصر

در دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰، با افزایش تعداد زندانیان مرتبط با جرائم مواد مخدر، قزلحصار دوباره به یکی از بزرگترین زندان‌های مخصوص این نوع زندانیان تبدیل شد. آخرین و بزرگترین واحد این زندان که اکنون با عنوان واحد یک شناخته می‌شود، در سال ۱۳۷۵ تکمیل و راه‌اندازی گردید.

ساختار و امکانات

بخش‌های اصلی

مجتمع ندامتگاهی قزلحصار دارای بخش‌های مختلفی است که عبارتند از:

• قرنطینه ویژه: تحت نظر حفاظت اطلاعات زندان
• اندرزگاه ۱: محکومان حبس قطعی جرم سنگین، حبس ابد و محکومیت بالای ۵ سال
• اندرزگاه ۲: بازداشتی‌های قرار و محکومان به اعدام، زندانیان جرائم سنگین مواد مخدر
• اندرزگاه ۳: جرائم غیرمواد مخدر کرج و حومه، محکومان شرایط خاص
• اندرزگاه ۴: محکومان رای باز، رای نیمه باز و رای کاری
• اندرزگاه ۷: مجرمان دارای وثیقه و سند که خارج از محوطه کار خدماتی انجام می‌دهند
• اندرزگاه ۸: زندانیان مواد مخدر با جرم سبک و قرار سبک
• اندرزگاه ۹: محکومان با حبس یک سال تا ۱۸ ماه

واحدهای اداری و خدماتی

این مجتمع دارای ۷ واحد ملاقات، ۱۴ واحد ستادی، شورای حل اختلاف و واحد طرح تکریم و حقوق شهروندی است. همچنین دارای ۲۰ کارگاه تولیدی است که روزانه بیش از ۱۵۰۰ زندانی در آن‌ها برای آموزش و کسب درآمد مشغول به کار هستند.

ظرفیت و جمعیت

زندان در ابتدا برای نگهداری از ۵۰۰۰ زندانی برنامه‌ریزی شده بود اما تا سال ۱۳۹۰ بیش از ۲۰۰۰۰ نفر در آن زندانی بودند که حدود ۱۳۰۰۰ نفر از آن‌ها دارای جرائم مرتبط به مواد مخدر بودند.

فعالیت‌های آموزشی و شغلی

برنامه‌های آموزشی

در حال حاضر ۹۴۷ زندانی در این ندامتگاه مشغول تحصیل هستند. واحد آموزش مهارتی مجتمع ندامتگاهی قزلحصار هفت رشته تحصیلی شامل صافکاری، نقاشی خودرو، خدمات پس از فروش خودروهای سبک و سایر رشته‌ها را ارائه می‌دهد.

همچنین ۱۱۰ زندانی این ندامتگاه در سال جاری با شرکت در کلاس‌های سوادآموزی با سواد شدند.

کارگاه‌های تولیدی

مجتمع ندامتگاهی قزلحصار دارای ۲۰ کارگاه تولیدی است که در آن‌ها محصولاتی از جمله:

• کلید و پریز و سه راهی برق
• دستکش برزنتی (روزانه بیش از ۲۰۰ جفت)
• محصولات صنعتی و تولیدی مختلف

تولید می‌شود و پس از مونتاژ به بازار عرضه می‌گردد.

وضعیت کنونی

مدیریت

مدیریت کنونی مجتمع ندامتگاهی قزلحصار بر عهده «اله کرم عزیزی» است که به عنوان مدیر این مجتمع فعالیت می‌کند.

آمار آزادی زندانیان

طبق آمار ارائه شده، در سال جاری ۴۲۱ زندانی از طریق اجرای احکام، مددکاری، رضایت شاکی و سایر ارفاقات قانونی از این ندامتگاه آزاد شده‌اند. همچنین ۹ زندانی محکوم به قصاص با رضایت اولیای دم آزاد شدند.

شرایط ملاقات و دسترسی

نحوه ملاقات

ملاقات با زندانیان این مجتمع از طریق سامانه آنلاین به نشانی sahrab.adliran.ir امکان‌پذیر است. انواع ملاقات شامل ملاقات کابینی، حضوری، خصوصی و الکترونیکی می‌باشد.

اطلاعات تماس و دسترسی

• آدرس: کرج، مهرشهر، انتهای کیانشهر، جاده قزلحصار
• تلفن: ۰۲۶-۳۳۲۶۵۰۵۳
• محل دقیق: روبروی پادگان شهید چمران، جنب زندان قزلحصار

ساعات ملاقات

ملاقات‌ها بر اساس برنامه هفتگی و مطابق با مقررات سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور انجام می‌شود. خانواده‌های زندانیان می‌توانند از طریق سامانه آنلاین نوبت دریافت کرده و در روزها و ساعات تعیین شده اقدام به ملاقات نمایند.

جستارهای وابسته

• استان البرز
• کرج
• مهرشهر
• سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور
• زندان مرکزی کرج

پیوند به بیرون

• سایت رسمی سازمان زندان‌های کشور
• سامانه ثبت نام ملاقات آنلاین