تکیه سپهسالار: تفاوت میان نسخهها
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
براساس سرشماری [[مرکز آمار ایران]] در سال ۱۳۹۵، جمعیت روستای تکیه سپهسالار ۳۴۴ نفر (۱۱۷ خانوار) بودهاست.<ref name="wikipedia1"/> این روستا در دهستان آسارا قرار دارد و از نظر سرشماری ۲۰۰۶، جمعیت آن ۳۴۹ نفر در ۱۰۶ خانوار بوده است.<ref name="wikipediaen"/> | براساس سرشماری [[مرکز آمار ایران]] در سال ۱۳۹۵، جمعیت روستای تکیه سپهسالار ۳۴۴ نفر (۱۱۷ خانوار) بودهاست.<ref name="wikipedia1"/> این روستا در دهستان آسارا قرار دارد و از نظر سرشماری ۲۰۰۶، جمعیت آن ۳۴۹ نفر در ۱۰۶ خانوار بوده است.<ref name="wikipediaen"/> | ||
== شهدای | == شهدای روستا == | ||
روستای تکیه سپهسالار ۱۲ شهید از دوران [[دفاع مقدس]] دارد که هر ساله مراسم یادوارهای برای آنان برگزار میشود.<ref name="yjc1">[https://www.yjc.ir/fa/news/7118887/%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%A1%D9%A2-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%BE%D9%87%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1 بیست و هفتمین یادواره ۱۲ شهید والامقام روستای تکیه سپهسالار]. باشگاه خبرنگاران جوان. تاریخ بازبینی: 2025-10-04</ref><ref name="samanealborz">[https://samanealborz.ir/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%BE%D9%87%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1/ یادواره شهدای روستای تکیه سپهسالار برگزار میشود]. سامانه البرز. تاریخ بازبینی: 2025-10-04</ref> | روستای تکیه سپهسالار ۱۲ شهید از دوران [[دفاع مقدس]] دارد که هر ساله مراسم یادوارهای برای آنان برگزار میشود.<ref name="yjc1">[https://www.yjc.ir/fa/news/7118887/%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%A1%D9%A2-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%BE%D9%87%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1 بیست و هفتمین یادواره ۱۲ شهید والامقام روستای تکیه سپهسالار]. باشگاه خبرنگاران جوان. تاریخ بازبینی: 2025-10-04</ref><ref name="samanealborz">[https://samanealborz.ir/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%BE%D9%87%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1/ یادواره شهدای روستای تکیه سپهسالار برگزار میشود]. سامانه البرز. تاریخ بازبینی: 2025-10-04</ref> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۶:۴۸
روستای تکیه سپهسالار روستایی در استان البرز است که در جاده چالوس قرار دارد.[۱] این روستا در دهستان آسارا، بخش آسارا از شهرستان کرج واقع شده و نام خود را از آرامگاه امامزاده ابراهیم (ع) ملقب به سپهسالار گرفته است.[۲] این روستا یکی از جاذبههای گردشگری استان البرز است.
اهمیت و جایگاه
روستای تکیه سپهسالار بهعنوان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری استان البرز شناخته میشود.[۳] وجود آستان مقدس امامزاده ابراهیم ملقب به سپهسالار که از نوادگان امام سجاد بوده است در کنار طبیعتی زیبا، خانههای روستایی قدیمی، باغات میوه، آبشار، چشمههای مختلف و ارتفاعاتی همچون کرچان و هفتخان است که مقصد کوهنوردان و گردشگرانی از سراسر استان و همچنین کشور نیز میباشد که این روستا را به یک مقصد زیارتی، گردشگری تبدیل کرده است.[۳]
موقعیت جغرافیایی
قرارگیری و دسترسی
روستای سپهسالار در ۴۳ کیلومتری شمال شهر کرج و به فاصله ۵ کیلومتری غرب جاده آسفالت کرج-چالوس قرار دارد.[۱] این روستا در مختصات جغرافیایی ۳۶°۰۳′۱۷″ شمالی و ۵۱°۱۲′۲۱″ شرقی واقع شده است و در بخش آسارا از رشتهکوههای البرز مرکزی قرار گرفته است.[۴][۵] برای رسیدن به این روستا ابتدا باید به کرج و پس از آن به سمت چالوس ادامه مسیر داد تا پس از گذشتن از سد امیرکبیر و دریاچه امیرکبیر به بخش آسارا رسید.
ویژگیهای طبیعی
بیشتر سنگ کوههای اطراف این روستا سرخ رنگ هستند که ویژگی منحصربفردی به منظره این منطقه بخشیده است.[۶] رودخانهای در میان روستا جریان دارد که منشأ سرسبزی و فرحبخش بودن آبوهوای این روستا است و در نهایت به رودخانه کرج میریزد.[۷]
تاریخ و نامگذاری
منشأ نام روستا
بنا به گفته اهالی محل، وجه تسمیه نام روستای سپهسالار برگرفته از نام امامزادهای است به همین نام که به گفته متولی و خادم این امامزاده، از نوادگان مولا علی (ع) است.[۱] امامزاده ابراهیم (ع) ملقب به سپهسالار از نوادگان امام سجاد (ع) بوده که همراه امامزاده داوود با لشکری به زیارت امام رضا (ع) میرفته است.[۲] بر اساس روایتی دیگر، وی، سپهسالار لشکر حضرت معصومه (ع) بوده که در الموت اشکور گیلان، در جنگی شکست میخورد و سپاه متواری میشود. وی در آسارا زخمی میشود و به غار کوهی پناه میبرد و در همانجا شهید میشود.[۸][۹]
جاذبههای تاریخی و مذهبی
امامزاده ابراهیم سپهسالار (ع)
آرامگاه امامزاده ابراهیم (ع) در درون غاری مشرف به روستای سپهسالار قرار دارد.[۲] این امامزاده در کوه سرخ علی اکبر واقع شده و بنای امامزاده در میان صخرهها و در ارتفاعات کوهستان قرار دارد.[۷] بقعه امامزاده داخل غاری کوچک واقع شده است و ضریح آن نیز ساده و سبز رنگ است.[۱۰] به خاطر قرار گرفتن آرامگاه در داخل غار و در دل کوهستان، گنبد این امامزاده برخلاف گنبد سایر مکانهای مذهبی بر روی ضریح قرار ندارد و چند متر از بقعه امامزاده فاصله دارد.[۲] ابتدای محوطه آرامگاه امامزاده، شماری از شهدا به خاک سپرده شدهاند. پس از مزار شهدا یک زائرسرا برای ارائه خدمات رفاهی و اقامتی به زائران امامزاده ابراهیم (ع) ساخته شده است.[۲]
جاذبههای طبیعی و گردشگری
آبشار سپهسالار
آبشار سپهسالار و تنگه مجاور آن در شمال روستای تکیه سپهسالار از جاذبههای گردشگری این منطقه است.[۷] این آبشار با ارتفاع ۲۳ متر در دو ناحیه پلکانی شده و در انتها به حوضچه زیرینی و رودخانه سپهسالار واریز میشود.[۱۱] برای رسیدن به آبشار، بازدیدکنندگان تا انتهای روستا میتوانند با خودرو بروند و بعد از آن به یک پیادهروی ۱ تا ۱.۵ ساعته در درهای سرسبز میپردازند، در حالی که مسیر به تدریج باریکتر میشود تا به آبشار برسند.[۱۲][۱۳] تورهای طبیعتگردی مختلفی به این منطقه سازماندهی میشود که شامل پیمایش دره زیبای سپهسالار، گذر از رودخانه و دیدار از آبشار است.[۱۴]
دره سپهسالار
دره شمالی جنوبی رودخانه سپهسالار در جنوب قله هفتخان و در حاشیه شرقی البرز غربی است.[۱] این دره از مناطق ییلاقی جاده پرپیچوخم چالوس محسوب میشود. دره سپهسالار در ابتدا اندکی فراخ و هرچه به آبشار نزدیکتر میشویم تنگتر میشود.[۱۵]
قله هفتخان
قله هفتخان با ارتفاع ۳۹۸۰ متر در شمال روستای سپهسالار قرار دارد و یکی از مهمترین قلههای کوهنوردی البرز غربی محسوب میشود.[۱۶] مسیر شرقی قله هفتخان از روستای سپهسالار آغاز میشود و کل مسیر از پای کار تا قله حدود ۱۲ کیلومتر است.[۱۷]
ارتباط با غار یخ مراد
در افسانههای محلی آمده است که غاری که در دامنههای شمالی آبشار وجود دارد با غار یخ مراد در فاصلهای بسیار دور و در ارتفاعات گچسر و آزادبر در ارتباط است.[۱۳]
ویژگیهای فرهنگی و زبانی
زبان مادری
تاتی زبان مادری مردم روستای تکیه سپهسالار است.[۱] گویش تاتی مردم این روستا مانند تاتی رایج در شهر آسارا است.[۶] زبان تاتی از جمله زبانهای ایرانی شاخه شمال غربی است که با فارسی، گیلکی و مازندرانی نزدیکی دارد.[۱۸]
تبار مردم
مردم روستای تکیه سپهسالار از طایفه خدری میباشند که اصالتشان به طایفه خدری از ایل زراسوند بختیاری برمیگردد که در گذشتههای دور روزگار خود را در چهارمحال و بختیاری منطقه چغاخور میگذراندند.[۶]
اقتصاد و محصولات
کشاورزی و باغات
اقتصاد روستا بر پایه کشاورزی، باغداری و دامداری است. این روستا دارای محصولات باغی همچون آلبالو و گیلاس، گردو، سیب و آلبالو است.[۱۹] برخی ساکنان این روستا به دامداری و کشاورزی مشغول هستند.[۲۰] همچنین با توجه به رونق گردشگری در منطقه، فعالیتهای اقتصادی مرتبط با صنعت گردشگری نیز رشد یافته است. استقبال چشمگیر تورگردانان و کوهنوردان برای حضور در آبشار سپهسالار جاده چالوس به رونق اقتصادی منطقه کمک کرده است.[۲۱]
جمعیت و آمار
براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت روستای تکیه سپهسالار ۳۴۴ نفر (۱۱۷ خانوار) بودهاست.[۱] این روستا در دهستان آسارا قرار دارد و از نظر سرشماری ۲۰۰۶، جمعیت آن ۳۴۹ نفر در ۱۰۶ خانوار بوده است.[۴]
شهدای روستا
روستای تکیه سپهسالار ۱۲ شهید از دوران دفاع مقدس دارد که هر ساله مراسم یادوارهای برای آنان برگزار میشود.[۲۲][۲۳]
اسامی برخی از شهدای روستا عبارت است از:
- شهید یونس خدری: متولد ۱ اردیبهشت ۱۳۴۵ در روستای سپهسالار، فرزند علی اکبر و خیرالنساء. او مشاور املاک بود و صاحب یک دختر. به عنوان پاسدار وظیفه و با سمت فرمانده قبضه مینی کاتیوشا در جبهه حضور یافت. بر اثر اصابت ترکش به کمر، قطع نخاع شد و در ۲۴ اسفند ۱۳۷۷ در بیمارستان ساسان تهران به شهادت رسید.[۲۴]
- شهید مصطفی خدری: متولد ۴ فروردین ۱۳۴۱، فرزند علی. در ۲۱ دی ۱۳۶۵ در شلمچه، طی عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید و در گلزار شهدای امامزاده سپهسالار به خاک سپرده شد.[۲۵]
- شهید صادق خدری: متولد ۱۰ شهریور ۱۳۴۶ در روستای سپهسالار کرج، در ۱۵ دی ۱۳۶۲ در منطقه سقز کردستان به شهادت رسید.[۲۶] پدرش کربلایی حسن خدری در ۲۵ آبان ۱۴۰۲ در کنار فرزند شهیدش در گلزار شهدای روستا به خاک سپرده شد.[۲۷]
- روحانی شهید صدرالله خدری: متولد ۵ اردیبهشت ۱۳۴۲ در روستای تکیه سپهسالار، در ۱۱ اردیبهشت ۱۳۶۳ در سردشت به شهادت رسید.[۲۸]
- شهید صفتالله خدری: وی ۱ بهمن ۱۳۲۳به دنیا آمد. او در دفاع مقدس، مسئول تسلیحات و تجهیزات در گردان امام سجاد لشکر ۱۰ سید الشهدا بود. این شهید در ۱۹ دی ۱۳۶۵ در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید و در گلزار شهدای امامزاده سپهسالار به خاک سپرده شد.[۲۹]
- شهید علیجان خدری: وی در ۱ آذر ۱۳۴۶ به دنیا آمد و ۲۳ مرداد ۱۳۶۶ به شهادت رسید.[۳۰]
- سروان پاسدار شهید یوسف خدری: وی ۱۶ اسفند ۱۳۴۵ به دنیا آمد و در منطقه فاو در اثر بمباران شیمیایی، مجروح شد و در ۲۹ آذر ۱۳۷۰ در بیمارستان بقیه الله تهران در اثر عوارض بمباران شیمایی به شهادت رسید.[۳۱]
این شهدا در گلزار شهدای روستای سپهسالار در ابتدای محوطه آرامگاه امامزاده ابراهیم (ع) به خاک سپرده شدند.[۳۲]
مسجد روستا
مسجد حضرت ابوالفضل (ع)
مسجد اصلی روستای تکیه سپهسالار، مسجد حضرت ابوالفضل (ع) نام دارد.[۲۲] این مسجد محل برگزاری مراسمهای مذهبی و یادواره شهدای روستا است.[۲۳] تمامی مراسمهای مهم روستا از جمله نکوداشت شهدا، عزاداریهای ماههای محرم و صفر و دیگر مناسبتهای دینی در این مسجد برپا میشود.[۳۳]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ «تکیه سپهسالار». ویکیپدیا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ «آستان مقدس امامزاده ابراهیم (ع) سپهسالار». یلدا آستان مقدس. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «سپهسالار؛ روستای گردشگری و تاریخی استان البرز». YJC. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «Tekyeh-e Sepahsalar». English Wikipedia. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «نمایشگاه سومین سالانه نقاشی استان البرز به کار خود پایان داد+عکس». دانا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ «تکیه سپهسالار». Abadis. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ «روستای تکیه سپهسالار». Vilajar. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «آشنایی با امامزاده ابراهیم آسارا». Razavi News. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «امامزاده ابراهیم سپهسالار». Neshate Koohestan. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «روستای تکیه سپهسالار». Safarhayeneda Blog. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «آبشار سپهسالار». Intoday. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «آبشار و روستای سپهسالار». Tourbin. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «روستای تکیه سپهسالار». Mehregan Gasht. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «تور آبشار سپهسالار». Tochal Club. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «روستای سپهسالار». Karaj Shahr. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «راهنمای صعود قله هفت خان». Mojekooh. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «قله هفتتخوانی». Tehran Climbing. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «زبان تاتی ایران». Iranian Utopia. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «جذابیتهای روستای سپهسالار». Instagram. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «رنجهایی که سپهسالار از نبود امکانات میکشد». ISNA. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ «استقبال چشمگیر کوهنوردان برای حضور در آبشار سپهسالار». CHTN. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۰۴.
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ بیست و هفتمین یادواره ۱۲ شهید والامقام روستای تکیه سپهسالار. باشگاه خبرنگاران جوان. تاریخ بازبینی: 2025-10-04
- ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ یادواره شهدای روستای تکیه سپهسالار برگزار میشود. سامانه البرز. تاریخ بازبینی: 2025-10-04
- ↑ شهید خدری مصطفی. شهدای البرز. تاریخ بازبینی: 2025-10-04
- ↑ اطلاعوگرافی زندگینامه شهید صادق خدری. دفاعپرس. تاریخ بازبینی: 2025-10-04
- ↑ پدر شهید صادق خدری به فرزند شهیدش پیوست. باشگاه خبرنگاران جوان. تاریخ بازبینی: 2025-10-04
- ↑ صدرالله خدری. جاودانههای تاریخ. تاریخ بازبینی: 2025-10-04
- ↑ شهید خدری صفتالله. شهدای البرز. تاریخ بازبینی : 2025-10-04
- ↑ شهید خدری علیجان. شهدای البرز. تاریخ بازبینی : 2025-10-04
- ↑ شهید خدری یوسف. شهدای البرز. تاریخ بازبینی : 2025-10-04
- ↑ امامزادهای که در غار مدفون است و سرخه. کرج رسا. تاریخ بازبینی: 2025-10-04
- ↑ یادواره شهدای روستای تکیه سپهسالار برگزار شد. سپیدار. تاریخ بازبینی: 2025-10-04