پل B1: تفاوت میان نسخهها
صفحهای تازه حاوی «'''پل B1 در آزادراه شمالی کرج''' (همچنین با نام '''پل بیلقان''' شناخته میشود) یکی از بزرگترین و پیچیدهترین پلهای کابلی اکسترادوز در خاورمیانه است که بر روی رودخانه کرج در مسیر آزادراه شمالی کرج (بزرگراه بزرگراه شهید سلیمانی|شهید سلیمانی...» ایجاد کرد |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''پل B1 در آزادراه شمالی کرج''' (همچنین با نام '''پل بیلقان''' شناخته میشود) یکی از بزرگترین و پیچیدهترین پلهای کابلی اکسترادوز در | '''پل B1 در آزادراه شمالی کرج''' (همچنین با نام '''پل بیلقان''' شناخته میشود) یکی از بزرگترین و پیچیدهترین پلهای کابلی اکسترادوز در خاورمیانه است که بر روی [[رودخانه کرج]] در مسیر [[آزادراه شمالی کرج]] (بزرگراه شهید سلیمانی) در [[استان البرز]] قرار دارد. این پل با ارتفاع ۱۳۶ متر، طول ۱۰۵۰ متر و دهانه میانی ۱۷۶ متر، بهعنوان بلندترین پل غرب آسیا و یکی از مرتفعترین سازههای پلی [[ایران]] شناخته میشود.<ref name="engineerplus">{{یادکرد وب|عنوان=بازدید اعضاء سازمان از بلندترین و بزرگترین پل خاورمیانه|نشانی=https://engineerplus.ir/mag/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF|ناشر=مهندس پلاس|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
پل B1 بخش کلیدی از پروژه ملی آزادراه شهید سلیمانی به طول ۱۸ کیلومتر است که با هدف کاهش ترافیک سنگین محور [[تهران-کرج]]-[[قزوین]] طراحی و اجرا شده است. این سازه توسط مهندسان و متخصصان ایرانی با استفاده از فناوریهای پیشرفته مهندسی عمران طراحی و ساخته شده و نمونه موفقی از بومیسازی دانش فنی در کشور محسوب میشود.<ref name="eghtesadonline1">{{یادکرد وب|عنوان=پایان راهبندان ترانزیتی کرج/ دومین بزرگراه درون شهری آماده بهرهبرداری شد|نشانی=https://www.eghtesadonline.com/fa/news/2082713/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D8%AF|ناشر=اقتصاد آنلاین|تاریخ=۱۴۰۴/۰۶/۲۹|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | پل B1 بخش کلیدی از پروژه ملی آزادراه شهید سلیمانی به طول ۱۸ کیلومتر است که با هدف کاهش ترافیک سنگین محور [[تهران-کرج]]-[[قزوین]] طراحی و اجرا شده است. این سازه توسط مهندسان و متخصصان ایرانی با استفاده از فناوریهای پیشرفته مهندسی عمران طراحی و ساخته شده و نمونه موفقی از بومیسازی دانش فنی در کشور محسوب میشود.<ref name="eghtesadonline1">{{یادکرد وب|عنوان=پایان راهبندان ترانزیتی کرج/ دومین بزرگراه درون شهری آماده بهرهبرداری شد|نشانی=https://www.eghtesadonline.com/fa/news/2082713/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7%D9%87%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D8%AF|ناشر=اقتصاد آنلاین|تاریخ=۱۴۰۴/۰۶/۲۹|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
ساخت پل B1 بهعنوان بخشی از پروژه آزادراه شمالی کرج در سال ۱۳۹۵ آغاز شد. این پروژه با هدف ایجاد مسیری جایگزین برای کاهش بار ترافیکی سنگین محور تهران-کرج که ۲۸ درصد از ترافیک کل کشور را به خود اختصاص میدهد، طراحی گردید.<ref name="tinn1">{{یادکرد وب|عنوان=پروژه آزادراه شهید سلیمانی در آستانه نیاز تکمیل میشود|نشانی=https://www.tinn.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B2-97/288922-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%DA%A9%D9%85%DB%8C%D9%84-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF|ناشر=تسنیم|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ساخت پل B1 بهعنوان بخشی از پروژه آزادراه شمالی کرج در سال ۱۳۹۵ آغاز شد. این پروژه با هدف ایجاد مسیری جایگزین برای کاهش بار ترافیکی سنگین محور تهران-کرج که ۲۸ درصد از ترافیک کل کشور را به خود اختصاص میدهد، طراحی گردید.<ref name="tinn1">{{یادکرد وب|عنوان=پروژه آزادراه شهید سلیمانی در آستانه نیاز تکمیل میشود|نشانی=https://www.tinn.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B2-97/288922-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%DA%A9%D9%85%DB%8C%D9%84-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF|ناشر=تسنیم|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
در سال ۱۴۰۲، پل B1 با حدود ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی به پیمانکار جدید واگذار شد و عملیات اجرایی آن با سرعت بیشتری ادامه یافت. با ورود | در سال ۱۴۰۲، پل B1 با حدود ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی به پیمانکار جدید واگذار شد و عملیات اجرایی آن با سرعت بیشتری ادامه یافت. با ورود دولت به پروژه و تأمین ۵۰ درصد از بودجه به همراه [[شهرداری کرج]]، روند ساخت تسریع شد.<ref name="isna1">{{یادکرد وب|عنوان=احداث بلندترین پل خاورمیانه بر روی رودخانه کرج|نشانی=https://www.isna.ir/news/1403022719882/%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB-%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%BE%D9%84-%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%B1%D8%AC|ناشر=ایسنا|تاریخ=۱۴۰۳/۰۲/۲۷|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
=== مراحل ساخت === | === مراحل ساخت === | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
پیشبینی اولیه بهرهبرداری از پل B1 در بهار ۱۴۰۴ اعلام شده بود. با توجه به پیچیدگیهای فنی و حساسیت گیرایی بتن، زمانبندی اجرا با تأخیرات اندکی همراه بود. تا آبان ماه ۱۴۰۴، از ۱۸ قطعه بتنی پل، ۱۶ قطعه به اتمام رسیده و پیشبینی میشد تا پایان تابستان ۱۴۰۴ به بهرهبرداری برسد.<ref name="yjc1">{{یادکرد وب|عنوان=پل اکسترادوز ترافیک تهران-کرج را کاهش میدهد|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/8846186/%D9%BE%D9%84-%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%B2-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%B1%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D8%AF|ناشر=باشگاه خبرنگاران جوان|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | پیشبینی اولیه بهرهبرداری از پل B1 در بهار ۱۴۰۴ اعلام شده بود. با توجه به پیچیدگیهای فنی و حساسیت گیرایی بتن، زمانبندی اجرا با تأخیرات اندکی همراه بود. تا آبان ماه ۱۴۰۴، از ۱۸ قطعه بتنی پل، ۱۶ قطعه به اتمام رسیده و پیشبینی میشد تا پایان تابستان ۱۴۰۴ به بهرهبرداری برسد.<ref name="yjc1">{{یادکرد وب|عنوان=پل اکسترادوز ترافیک تهران-کرج را کاهش میدهد|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/8846186/%D9%BE%D9%84-%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%B2-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%B1%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%D8%AF|ناشر=باشگاه خبرنگاران جوان|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
رئیسجمهور ایران در بازدید از پروژه در مرداد ماه ۱۴۰۴ اعلام کرد که این پروژه به عنوان یک افتخار ملی و نماد "ما میتوانیم" در اولویت قرار دارد و با بیش از ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی، تنها دو سگمنت تا تکمیل نهایی فاصله دارد.<ref name="totalnews">{{یادکرد وب|عنوان=اتوبان کرج شمالی: شاهکار مهندسی ایرانی در آستانه بهرهبرداری|نشانی=https://totalnews.com.tr/north-karaj-freeway-iranian-engineering-masterpiece-on-the-brink-of-operation/|ناشر=Total News|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> تا آبان ۱۴۰۴ (نوامبر ۲۰۲۵)، پیشرفت فیزیکی پل به بیش از ۹۰ درصد رسیده و نصب هشتمین و آخرین کابل با موفقیت انجام شده است. افتتاح رسمی با حضور رئیسجمهور در ماههای آینده پیشبینی میشود.<ref name="khabarban1">{{یادکرد وب|عنوان=جدیدترین خبرهای «پل B1 کرج»|نشانی=https://khabarban.com/w/%D9%BE%D9%84-B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AC|ناشر=خبربان|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | |||
== مشخصات فنی == | == مشخصات فنی == | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
هر پایه پل قادر به تحمل بار ۳۲ هزار تن است که معادل وزن تریلیهای پشت سر هم از کرج تا تهران میباشد. پل طراحی شده تا زلزله ۸.۵ ریشتر را بدون آسیب تحمل کند.<ref name="tasnimnews1">{{یادکرد وب|عنوان=کاهش ترافیک شاهراه ارتباطی ۱۴ استان با آزادراه شمالی کرج/ ساخت پیچیدهترین پل ایران و صرفهجویی روزانه ۹۰ میلیون سوخت|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/09/15/3001746/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%DB%8C-14-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%DA%86%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%BE%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B5%D8%B1%D9%81%D9%87-%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-90-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA|ناشر=تسنیم|تاریخ=۱۴۰۲/۰۹/۱۵|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | هر پایه پل قادر به تحمل بار ۳۲ هزار تن است که معادل وزن تریلیهای پشت سر هم از کرج تا تهران میباشد. پل طراحی شده تا زلزله ۸.۵ ریشتر را بدون آسیب تحمل کند.<ref name="tasnimnews1">{{یادکرد وب|عنوان=کاهش ترافیک شاهراه ارتباطی ۱۴ استان با آزادراه شمالی کرج/ ساخت پیچیدهترین پل ایران و صرفهجویی روزانه ۹۰ میلیون سوخت|نشانی=https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/09/15/3001746/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4-%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%DA%A9-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%DB%8C-14-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%DA%86%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%BE%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B5%D8%B1%D9%81%D9%87-%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-90-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA|ناشر=تسنیم|تاریخ=۱۴۰۲/۰۹/۱۵|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
میزان بتنریزی در این پروژه از بتنریزی | میزان بتنریزی در این پروژه از بتنریزی برج میلاد [[تهران]] بیشتر بوده است.<ref name="tinn3">{{یادکرد وب|عنوان=بهرهبرداری کامل از کنارگذر شمالی کرج تا پایان سال|نشانی=https://www.tinn.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B2-97/301375-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%AA%D8%A7-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%84|ناشر=تسنیم|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
== اهمیت و جایگاه == | == اهمیت و جایگاه == | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
=== اهمیت اقتصادی === | === اهمیت اقتصادی === | ||
مطالعات نشان میدهد که با بهرهبرداری از این پروژه، روزانه ۱۳۰ میلیارد تومان در مصرف سوخت صرفهجویی خواهد شد و این میزان به | مطالعات نشان میدهد که با بهرهبرداری از این پروژه، روزانه ۱۳۰ میلیارد تومان در مصرف سوخت صرفهجویی خواهد شد و این میزان به بیتالمال بازمیگردد. همچنین زمان سفر از یک ساعت به حداقل ۱۰ دقیقه بدون ترافیک کاهش مییابد.<ref name="ravikhabar1">{{یادکرد وب|عنوان=صرفهجویی ۱۳۰ میلیارد تومانی با احداث پل B1|نشانی=https://www.ravikhabar.com/story/%D8%B5%D8%B1%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C-%DB%B1%DB%B3%DB%B0-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB-%D9%BE%D9%84-b%DB%B1|ناشر=رادیو خبر|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
=== اهمیت فنی و مهندسی === | === اهمیت فنی و مهندسی === | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
* استفاده از فناوری روز اروپا و دانش پیشرفته مهندسی | * استفاده از فناوری روز اروپا و دانش پیشرفته مهندسی | ||
* اجرا توسط مهندسان ایرانی با تکیه بر توان داخلی | * اجرا توسط مهندسان ایرانی با تکیه بر توان داخلی | ||
* نمونه موفق از بومیسازی دانش فنی در حوزه پلسازی | * نمونه موفق از بومیسازی دانش فنی در حوزه پلسازی<ref name="tinn4">{{یادکرد وب|عنوان=بازدید وزیر راه و شهرسازی از احداث مرتفعترین پل ایران/غرب آسیا|نشانی=https://www.tinn.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-15/283409-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D9%81%D8%B9-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%BE%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7|ناشر=تسنیم|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref><ref name="fararu2">{{یادکرد وب|عنوان=پل بیلقان کرج شاهکار مهندسی داخلی|نشانی=https://fararu.com/fa/news/873764/%D9%BE%D9%84-%D8%A8%DB%8C%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%B4%D8%A7%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C|ناشر=فرارو|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
=== اهمیت شهری === | === اهمیت شهری === | ||
| خط ۱۱۵: | خط ۱۱۳: | ||
== وضعیت کنونی == | == وضعیت کنونی == | ||
تا پاییز ۱۴۰۴، پروژه آزادراه شمالی کرج بیش از ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و پل B1 نیز در آستانه تکمیل قرار داشت. بخشهای مختلف آزادراه به تدریج زیر بار ترافیک رفته و فاز اول و دوم پروژه افتتاح شده بودند.<ref name="khabarban2">{{یادکرد وب|عنوان=جدیدترین خبرهای «کنارگذر شمالی کرج»|نشانی=https://khabarban.com/w/%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC|ناشر=خبربان | تا پاییز ۱۴۰۴، پروژه آزادراه شمالی کرج بیش از ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و پل B1 نیز در آستانه تکمیل قرار داشت. بخشهای مختلف آزادراه به تدریج زیر بار ترافیک رفته و فاز اول و دوم پروژه افتتاح شده بودند.<ref name="khabarban2">{{یادکرد وب|عنوان=جدیدترین خبرهای «کنارگذر شمالی کرج»|نشانی=https://khabarban.com/w/%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC|ناشر=خبربان|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> تا آبان ۱۴۰۴، پیشرفت به بیش از ۹۰ درصد رسیده و عملیات نصب کابلها تکمیل شده است.<ref name="instagram1">{{یادکرد وب|عنوان=هشتمین و آخرین کابل پروژه پل بزرگراهی شمالی کرج با موفقیت نصب شد|نشانی=https://www.instagram.com/reel/DPS-nqJCGvl/|ناشر=اینستاگرام|تاریخ=۱۴۰۴/۰۷/۰۹|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
== آینده و چشمانداز == | == آینده و چشمانداز == | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۲۶: | ||
پیشبینی میشود این پروژه الگویی برای همکاری دولت و شهرداریها در سایر پروژههای عمرانی کشور باشد.<ref name="nuranews2">{{یادکرد وب|عنوان=کنارگذر شمالی کرج الگویی برای همکاریهای عمرانی|نشانی=https://nuranews.ir/17585/|ناشر=نورا نیوز|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref><ref name="tinn5">{{یادکرد وب|عنوان=کنارگذر شمالی کرج میانبری برای مسافران هر روزه شهر جدید هشتگرد-قزوین|نشانی=https://www.tinn.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B2-97/303850-%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86|ناشر=تسنیم|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | پیشبینی میشود این پروژه الگویی برای همکاری دولت و شهرداریها در سایر پروژههای عمرانی کشور باشد.<ref name="nuranews2">{{یادکرد وب|عنوان=کنارگذر شمالی کرج الگویی برای همکاریهای عمرانی|نشانی=https://nuranews.ir/17585/|ناشر=نورا نیوز|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref><ref name="tinn5">{{یادکرد وب|عنوان=کنارگذر شمالی کرج میانبری برای مسافران هر روزه شهر جدید هشتگرد-قزوین|نشانی=https://www.tinn.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%B2-97/303850-%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B1-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D8%B4%D8%AA%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86|ناشر=تسنیم|تاریخ=|تاریخ بازدید=۲۰۲۵-۱۱-۰۸}}</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:پلهای استان البرز]] | [[رده:پلهای استان البرز]] | ||
[[رده:پلهای ایران]] | [[رده:پلهای ایران]] | ||
نسخهٔ ۹ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۵:۰۵
پل B1 در آزادراه شمالی کرج (همچنین با نام پل بیلقان شناخته میشود) یکی از بزرگترین و پیچیدهترین پلهای کابلی اکسترادوز در خاورمیانه است که بر روی رودخانه کرج در مسیر آزادراه شمالی کرج (بزرگراه شهید سلیمانی) در استان البرز قرار دارد. این پل با ارتفاع ۱۳۶ متر، طول ۱۰۵۰ متر و دهانه میانی ۱۷۶ متر، بهعنوان بلندترین پل غرب آسیا و یکی از مرتفعترین سازههای پلی ایران شناخته میشود.[۱]
پل B1 بخش کلیدی از پروژه ملی آزادراه شهید سلیمانی به طول ۱۸ کیلومتر است که با هدف کاهش ترافیک سنگین محور تهران-کرج-قزوین طراحی و اجرا شده است. این سازه توسط مهندسان و متخصصان ایرانی با استفاده از فناوریهای پیشرفته مهندسی عمران طراحی و ساخته شده و نمونه موفقی از بومیسازی دانش فنی در کشور محسوب میشود.[۲]
موقعیت جغرافیایی
پل B1 در محدوده بیلقان، در حدود ۴ کیلومتری شمال شهر کرج و در ابتدای جاده چالوس واقع شده است. این پل بر روی رودخانه کرج و بالای تصفیهخانه بیلقان (آبگیر بیلقان) که یکی از منابع مهم تأمین آب شرب تهران و کرج است، احداث شده است. موقعیت استراتژیک پل در نقطه تلاقی آزادراه شهید همت و جاده چالوس قرار دارد و نقش حیاتی در اتصال شرق به غرب شهر کرج ایفا میکند.[۳]
محدوده بیلقان در شمال شرقی کرج در درهای معتدل واقع شده و رودخانه کرج از میان آن عبور میکند. این منطقه به دلیل نزدیکی به رودخانه کرج و ویژگیهای طبیعی آن، از اهمیت زیستمحیطی بالایی برخوردار است.[۴]
تاریخچه
آغاز پروژه
ساخت پل B1 بهعنوان بخشی از پروژه آزادراه شمالی کرج در سال ۱۳۹۵ آغاز شد. این پروژه با هدف ایجاد مسیری جایگزین برای کاهش بار ترافیکی سنگین محور تهران-کرج که ۲۸ درصد از ترافیک کل کشور را به خود اختصاص میدهد، طراحی گردید.[۵]
در سال ۱۴۰۲، پل B1 با حدود ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی به پیمانکار جدید واگذار شد و عملیات اجرایی آن با سرعت بیشتری ادامه یافت. با ورود دولت به پروژه و تأمین ۵۰ درصد از بودجه به همراه شهرداری کرج، روند ساخت تسریع شد.[۶]
مراحل ساخت
برای ساخت این پل از پیشرفتهترین تجهیزات روز دنیا از جمله دستگاه شاریو (Shoring) استفاده شده است که امکان ساخت پلهای بلند بدون نیاز به داربست زیر عرشه را فراهم میکند. عملیات بتنریزی با استفاده از بتن ویژه با مقاومت ۵۴۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع انجام شده که رکورد مقاومت بتن در ایران را دارد.[۷]
یکی از عملیات پیچیده در ساخت این پل، عملیات "بکلیفت" (Backlift) قطعه ۱۰۰ تنی شاریو بود که برای نخستین بار در کشور با تکیه بر توان مهندسان داخلی انجام شد. این عملیات که شامل پایین آوردن قطعه اصلی از ارتفاع ۱۳۰ متری با استفاده از چهار کابل بود، نمونه موفقی از دانش فنی بومی محسوب میشود.[۸]
بهرهبرداری
پیشبینی اولیه بهرهبرداری از پل B1 در بهار ۱۴۰۴ اعلام شده بود. با توجه به پیچیدگیهای فنی و حساسیت گیرایی بتن، زمانبندی اجرا با تأخیرات اندکی همراه بود. تا آبان ماه ۱۴۰۴، از ۱۸ قطعه بتنی پل، ۱۶ قطعه به اتمام رسیده و پیشبینی میشد تا پایان تابستان ۱۴۰۴ به بهرهبرداری برسد.[۹]
رئیسجمهور ایران در بازدید از پروژه در مرداد ماه ۱۴۰۴ اعلام کرد که این پروژه به عنوان یک افتخار ملی و نماد "ما میتوانیم" در اولویت قرار دارد و با بیش از ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی، تنها دو سگمنت تا تکمیل نهایی فاصله دارد.[۱۰] تا آبان ۱۴۰۴ (نوامبر ۲۰۲۵)، پیشرفت فیزیکی پل به بیش از ۹۰ درصد رسیده و نصب هشتمین و آخرین کابل با موفقیت انجام شده است. افتتاح رسمی با حضور رئیسجمهور در ماههای آینده پیشبینی میشود.[۱۱]
مشخصات فنی
ابعاد و ساختار
پل B1 دارای مشخصات فنی زیر است:
- طول کل: ۱۰۵۰ متر
- ارتفاع بلندترین پایه: ۱۳۶ متر (برخی منابع ۱۵۶ متر ذکر کردهاند)[۱۲]
- دهانه میانی: ۱۷۶ متر (بلندترین دهانه)
- عرض عرشه: ۳۸ متر (شامل مسیر رفت و برگشت)
- تعداد دهانهها: ۸ دهانه (۴ دهانه انتهایی هر یک ۴۰ متر، دو دهانه ۹۷ متر و یک دهانه ۱۷۳ متر)[۷]
- تعداد خطوط عبوری: ۳ خط سریع و ۱ خط کندرو در هر مسیر[۱۳]
سیستم سازهای
پل B1 از نوع اکسترادوز (Extradosed) است که ترکیبی از پل کابلی و پل بتنی پیشتنیده محسوب میشود. این نوع سازه دارای رفتار فوقعادی بوده و در مقایسه با پلهای کابلی معمولی، ارتفاع برجها کوتاهتر و کابلها با زاویه کمتری نصب میشوند.[۱۴]
ویژگیهای سازهای پل شامل موارد زیر است:
- استفاده از بتن با مقاومت ۵۴۰ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع که قادر است ۷۰ درصد مقاومت نهایی خود را در سه روز کسب کند
- کابلهای پیشتنیدگی داخلی در عرشه پل
- کابلهای اکسترنال (خارجی) نگهدارنده با طول بیش از ۴۰ کیلومتر شامل ۱۰۹ رشته[۱۵]
- ترکیب بتن، فلز و کابل در سازه[۱۶]
ظرفیت باربری و ایمنی
هر پایه پل قادر به تحمل بار ۳۲ هزار تن است که معادل وزن تریلیهای پشت سر هم از کرج تا تهران میباشد. پل طراحی شده تا زلزله ۸.۵ ریشتر را بدون آسیب تحمل کند.[۱۷]
میزان بتنریزی در این پروژه از بتنریزی برج میلاد تهران بیشتر بوده است.[۱۸]
اهمیت و جایگاه
اهمیت ملی و استراتژیک
پل B1 نقش حیاتی در شبکه حملونقل کشور دارد زیرا:
- بخشی از شاهراه ارتباطی ۱۴ استان غربی کشور است که از استان البرز عبور میکنند
- بر روی تصفیهخانه بیلقان که تأمینکننده بخشی از آب شرب تهران است، قرار دارد
- از نظر پدافند غیرعامل، مسیر جایگزینی برای ارتباط با غرب کشور فراهم میکند
با تکمیل آزادراه شمالی کرج و پل B1، پیشبینی میشود ۴۰ تا ۵۰ درصد از ترافیک محور تهران-کرج کاهش یابد.[۱۹][۲۰]
اهمیت اقتصادی
مطالعات نشان میدهد که با بهرهبرداری از این پروژه، روزانه ۱۳۰ میلیارد تومان در مصرف سوخت صرفهجویی خواهد شد و این میزان به بیتالمال بازمیگردد. همچنین زمان سفر از یک ساعت به حداقل ۱۰ دقیقه بدون ترافیک کاهش مییابد.[۲۱]
اهمیت فنی و مهندسی
پل B1 از نظر مهندسی دارای ویژگیهای منحصر به فرد است:
- پیچیدهترین پل از نظر مهندسی در خاورمیانه
- استفاده از فناوری روز اروپا و دانش پیشرفته مهندسی
- اجرا توسط مهندسان ایرانی با تکیه بر توان داخلی
- نمونه موفق از بومیسازی دانش فنی در حوزه پلسازی[۲۲][۲۳]
اهمیت شهری
پل B1 به دلیل موقعیت استراتژیک در ورودی شهر کرج و ابعاد فیزیکی آن، تأثیر بسزایی در سیما و منظر شهری دارد و میتواند به عنوان نماد شهری و هویتبخش کرج مطرح شود.[۲۴]
طراحی و اجرا
مشاوران و پیمانکاران
طراحی پلهای آزادراه شمالی کرج توسط شرکتهای متخصص با بیش از ۵۰ سال تجربه انجام شده است. مهندسین افشین مفیدی، وحید کیانی و دکتر محمد اسکندری از اعضای هیأت مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان البرز در بازدیدهای مختلف از پروژه حضور داشتند.[۲۵]
ابوالفضل رحمانی به عنوان مدیرعامل شرکت احداث کنارگذر شمالی کرج و مجری پروژه، نقش کلیدی در پیشبرد کار داشته است.[۲۶]
سرمایهگذاری و بودجه
هزینه کل پروژه آزادراه شمالی کرج حدود ۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده که به صورت مشارکتی ۵۰ درصد توسط دولت و ۵۰ درصد توسط شهرداری کرج تأمین میشود. شهرداری کرج تاکنون ۲۰ هزار میلیارد تومان برای تملکات و ساخت بزرگراه شمالی هزینه کرده است.[۲۶]
هزینه ساخت پل B1 به تنهایی حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شده بود.[۲۷]
چالشهای اجرایی
دو چالش اصلی در اجرای پل B1 وجود داشت:
- عبور از دره عمیق بیلقان با ارتفاع بیش از ۱۳۰ متر
- قرارگیری آبگیر و تصفیهخانه بیلقان (تأمینکننده بخش مهمی از آب شرب تهران) زیر پایههای پل که از نظر استراتژیک و پدافند غیرعامل اهمیت بالایی دارد
این چالشها موجب شد تا دهانه پل به ۱۷۶ متر افزایش یابد و از پیچیدهترین روشهای مهندسی برای اجرا استفاده شود.[۲۸][۲۹]
وضعیت کنونی
تا پاییز ۱۴۰۴، پروژه آزادراه شمالی کرج بیش از ۸۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و پل B1 نیز در آستانه تکمیل قرار داشت. بخشهای مختلف آزادراه به تدریج زیر بار ترافیک رفته و فاز اول و دوم پروژه افتتاح شده بودند.[۳۰] تا آبان ۱۴۰۴، پیشرفت به بیش از ۹۰ درصد رسیده و عملیات نصب کابلها تکمیل شده است.[۳۱]
آینده و چشمانداز
با تکمیل کامل آزادراه شهید سلیمانی و بهرهبرداری از پل B1، انتظار میرود:
- کاهش ۴۰ تا ۵۰ درصدی بار ترافیکی محور تهران-کرج-قزوین
- صرفهجویی روزانه ۱۳۰ میلیارد تومانی در مصرف سوخت
- کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زیست شهروندان
- تسهیل ارتباط ۱۴ استان غربی کشور با شرق
- رونق اقتصادی و گردشگری منطقه
پیشبینی میشود این پروژه الگویی برای همکاری دولت و شهرداریها در سایر پروژههای عمرانی کشور باشد.[۳۲][۳۳]
منابع
- ↑ «بازدید اعضاء سازمان از بلندترین و بزرگترین پل خاورمیانه». مهندس پلاس. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «پایان راهبندان ترانزیتی کرج/ دومین بزرگراه درون شهری آماده بهرهبرداری شد». اقتصاد آنلاین. ۱۴۰۴/۰۶/۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «پروژه کنارگذر شمالی کرج». کرج ایتو. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «بیلقان (البرز)». ویکیپدیا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «پروژه آزادراه شهید سلیمانی در آستانه نیاز تکمیل میشود». تسنیم. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «احداث بلندترین پل خاورمیانه بر روی رودخانه کرج». ایسنا. ۱۴۰۳/۰۲/۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «پل B1؛ شاهکار مهندسی ایرانی با رؤفت فوغ». دیدهبان البرز. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «عملیات بکلیفت در پل B1». رمزگشا نیوز. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «پل اکسترادوز ترافیک تهران-کرج را کاهش میدهد». باشگاه خبرنگاران جوان. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «اتوبان کرج شمالی: شاهکار مهندسی ایرانی در آستانه بهرهبرداری». Total News. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «جدیدترین خبرهای «پل B1 کرج»». خبربان. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «پل B1، نماد مهندسی ایرانی، در قلب البرز میسازد». سمایر. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «پل آزادراه شمالی کرج پیچیدهترین پل خاورمیانه است». فرارو. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «Extradosed bridge». ویکیپدیا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «فاز دوم کنارگذر شمالی کرج تا پایان خرداد تحویل مردمی میشود». خبرگزاری دانشجو. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «از احداث پیچیدهترین پل ایران تا روزی میلیون صرفهجویی سوخت». تسنیم. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «کاهش ترافیک شاهراه ارتباطی ۱۴ استان با آزادراه شمالی کرج/ ساخت پیچیدهترین پل ایران و صرفهجویی روزانه ۹۰ میلیون سوخت». تسنیم. ۱۴۰۲/۰۹/۱۵. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «بهرهبرداری کامل از کنارگذر شمالی کرج تا پایان سال». تسنیم. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «بزرگترین پل خاورمیانه در استان به بهرهبرداری». ایران جیبی. ۱۴۰۴/۰۶/۲۹. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «استاندار البرز: اتوبان شهید سلیمانی ۳۲ کیلومتر ترافیک استان را کاهش میدهد+فیلم». خبرگزاری دانشجو. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «صرفهجویی ۱۳۰ میلیارد تومانی با احداث پل B1». رادیو خبر. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «بازدید وزیر راه و شهرسازی از احداث مرتفعترین پل ایران/غرب آسیا». تسنیم. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «پل بیلقان کرج شاهکار مهندسی داخلی». فرارو. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «طراحی معماری پل B1 بزرگراه شمالی بررسی شد». کرج امروز. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «بازدید اعضاء سازمان نظام مهندسی از پل B1». مهندس پلاس. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ «هزینه ۲۰ هزار میلیارد تومانی شهرداری کرج برای تملکات و ساخت بزرگراه شمالی». اقتصاد آنلاین. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «مهاجری: پل B1 آزادراه شمالی کرج پیچیدهترین پل خاورمیانه». خبرآنلاین. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «پل B1 بزرگراه شمالی کرج از بزرگترین پروژههای ملی است». تسنیم. ۱۴۰۳/۰۶/۲۵. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «پل B1 آزادراه شمالی کرج پیچیدهترین پل خاورمیانه است». ایسنا. ۱۴۰۳/۰۵/۰۴. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «جدیدترین خبرهای «کنارگذر شمالی کرج»». خبربان. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «هشتمین و آخرین کابل پروژه پل بزرگراهی شمالی کرج با موفقیت نصب شد». اینستاگرام. ۱۴۰۴/۰۷/۰۹. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «کنارگذر شمالی کرج الگویی برای همکاریهای عمرانی». نورا نیوز. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.
- ↑ «کنارگذر شمالی کرج میانبری برای مسافران هر روزه شهر جدید هشتگرد-قزوین». تسنیم. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۱-۰۸.