گروه تحقیق و توسعه شهید میثمی
گروه تحقیق و توسعه شهید میثمی (به انگلیسی: Shahid Meisami Group یا Shahid Meysami Research Center) سازمانی تحقیقاتی و توسعهای در حوزه دفاعی ایران است که در زمینههای تحقیقات شیمیایی، بیولوژیکی و هستهای فعالیت میکند و محل استقرار آن در نزدیکی شهر کرج است. این گروه زیرمجموعه سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (SPND) وابسته به وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است.[۱][۲] وظیفه این گروه، انجام تحقیق به منظور مقابله با حملات شیمیایی و بیولوژیک است. این مرکز تحقیقاتی در سال ۱۳۹۹ از سوی آمریکا تحریم شد و در سال ۱۴۰۴ و در جریان جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونی دو بار مورد حمله قرار گرفت.
تاریخچه و تأسیس
گروه شهید میثمی در سال ۱۳۶۴ خورشیدی (۱۹۸۵ میلادی) با هدف ایجاد مجموعهای تحقیقاتی برای پشتیبانی علمی و فنی صنایع دفاعی در حوزه فناوری صنعت شیمی تأسیس شد. این سازمان در ابتدا بخشی از سازمان صنایع ویژه وزارت دفاع بود و در دوران جنگ ایران و عراق نقش مهمی در تحقیقات دفاعی ایفا کرد.[۳][۴]
بر اساس اسناد ثبتشده، گروه میثمی تا سال ۲۰۱۶ به صورت رسمی زیرمجموعه سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (SPND) فعالیت میکرد. سازمان SPND در سال ۲۰۱۱ توسط شهید محسن فخریزاده تأسیس شد و مسئولیت برنامههای تسلیحاتی پیشرفته ایران و پروژههای هستهای را بر عهده دارد.[۵][۶][۷][۸]
موقعیت جغرافیایی و آدرس
مرکز اصلی تحقیقاتی شهید میثمی در غرب تهران، نزدیک شهر کرج در کیلومتر ۲۷ جاده مخصوص تهران-کرج، بعد از پل مترو، در خیابان طالقانی واقع شده است. [۹][۴][۱۰][۷]
اطلاعات تماس:
- آدرس: کیلومتر ۲۷ جاده مخصوص تهران-کرج، بعد از پل مترو، خیابان طالقانی، مجتمع شهید میثمی[۴]
- تلفن: ۰۲۶-۳۲۱۱۲۰۰۷
- فکس: ۰۲۶-۳۲۳۰۸۰۲۲
- ایمیل: mrdc@isiran-net.com[۴]
- کد پستی: ۳۳۵۳۱۳۶۸۴۶[۱۱]
مرکز تحقیقاتی میثمی در نزدیکی کارخانههای صنعتی و در همان موقعیت آزمایشگاه تحقیقات شیمیایی دفاعی (DCRL) قرار دارد.[۱۲]
ساختار سازمانی و مدیریت
مدیران
مهران ببری (به انگلیسی: Mehran Babri؛ متولد ۳ اکتبر ۱۹۶۸ / ۱۱ مهر ۱۳۴۷) مدیر گروه شهید میثمی است. او پیش از مدیریت این گروه، در آزمایشگاه تحقیقات شیمیایی دفاعی ایران فعالیت میکرد. ببری یکی از متخصصان برجسته در زمینه مقابله با تهدیدات شیمیایی است و بیش از ۲۵ سال تجربه در شیمی دارد.[۲][۱۳][۱۴]
علی پوراسد (به انگلیسی: Ali Pourasad یا Ali Pour Asad) مدیرعامل گروه شهید میثمی است. او همچنین مدیر چندین شرکت پوششی وابسته به SPND است.[۱۵][۷]
ارتباط با سازمان SPND
گروه شهید میثمی به عنوان یکی از زیرمجموعههای کلیدی سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی (SPND) شناخته میشود. بر اساس اسناد ثبت اختراع یافتشده در سال ۲۰۱۶، SPND تلاش کرد تا لوگوی گروه شهید میثمی را به ثبت برساند که نشاندهنده ارتباط مستقیم این دو سازمان است.[۱][۵][۲][۷]
فعالیتها و پروژهها
تحقیقات شیمیایی
گروه شهید میثمی مسئولیت پروژههای متعددی در زمینه آزمایش و تولید مواد خنثیکننده حملات شیمیایی را بر عهده داشته است. این پروژهها شامل تست و تولید عوامل شیمیایی در چهارچوب قوانین سازمان بین المللی منع سلاحهای شیمیایی و بهینهسازی آنها برای اثربخشی در حوزههای دفاعی و پزشکی است.[۱۶][۱][۲]
نارنجک دستی دودزای «اشکان» و «سیستم مهساز» که قادر به تولید مقادیر بالای دود و مه در مدت کوتاهی است، بخشی از تولیدات این مرکز است.[۱۷][۱۸][۱۹][۱۶]
تحقیقات هستهای
بر اساس ادعای مطرحشده در گزارش نیروهای دفاعی اسرائیل، مرکز تحقیقاتی شهید میثمی بخشی از مجموعه تسلیحات هستهای ایران بوده و برای تولید مواد اولیه توسعه سلاحهای هستهای استفاده میشد. تایمز اسرائیل گزارش داد که این مکان مواد منفجره پلاستیکی و مواد پیشرفته مورد استفاده در آزمایش انفجار هستهای را نگهداری میکرد.[۲۰][۲۱][۹] ادعایی که تنها دلیل آن وجود یک ساختمان با مصارف چندگانه بوده است.[۲۲][۹]
آزمایشگاه تحقیقات شیمیایی دفاعی (DCRL)
آزمایشگاه تحقیقات شیمیایی دفاعی ایران (DCRL) در همان موقعیت مجموعه شهید میثمی قرار دارد و ارتباط نزدیکی با این گروه دارد. DCRL یکی از آزمایشگاههای معتبر بینالمللی سازمان منع سلاحهای شیمیایی (OPCW) است و خدمات تحلیل شیمیایی و آزمایش تجهیزات را برای ارتش ایران ارائه میدهد.[۲۳][۱۲][۷]
محصولات دارویی
گروه شهید میثمی همچنین در تولید برخی محصولات دارویی فعالیت دارد، از جمله:
- سرنگ آماده تزریق آترومیل (Atropine) ۲ میلیگرم/۰٫۸ میلیلیتر
- سرنگ آماده تزریق اکسومیل (Obidoxime) ۲۲۰ میلیگرم/۰٫۸ میلیلیتر[۲۴]
این داروها معمولاً به عنوان پادزهر برای مسمومیت با عوامل اعصاب استفاده میشوند.
تحریمهای بینالمللی
تحریمهای ایالات متحده (۲۰۲۰)
در ۳ دسامبر ۲۰۲۰ (۱۳ آذر ۱۳۹۹)، وزارت خزانهداری ایالات متحده گروه شهید میثمی و مدیر آن مهران ببری را تحت فرمان اجرایی ۱۳۳۸۲ ایالات متحده (Executive Order 13382) که هدف آن مقابله با تکثیر سلاحهای کشتار جمعی است، تحریم کرد.[۲۵][۱][۲]
وزارت امور خارجه ایالات متحده در بیانیهای بدون ارائه مدارک معتبر، مدعی شد که گروه شهید میثمی به عنوان بخشی از SPND، در فعالیتهایی درگیر بوده که نگرانیهایی را درباره تعهدات ایران تحت کنوانسیون سلاحهای شیمیایی ایجاد میکند، از جمله پروژههای SPND که مسئولیت آنها را بر عهده داشته و شامل آزمایش و تولید عوامل شیمیایی برای استفاده به عنوان عوامل ناتوانکننده بوده است.[۱]
تحریمهای کانادا و اتحادیه اروپا
کانادا نیز گروه شهید میثمی را در فهرست تحریمهای خود قرار داده است. این تحریمها باعث مسدودسازی تمام داراییهای این گروه در ایالات متحده و کانادا شده و اشخاص و شرکتهای آمریکایی از انجام معاملات با آن منع شدهاند.[۲۶][۲۷][۲]
حمله هوایی در جنگ ۱۲ روزه و حملات اسرائیل (۲۰۲۵)
در جریان جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل که از ۱۳ ژوئن تا ۲۵ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۳ خرداد تا ۴ تیر ۱۴۰۴) ادامه داشت، مرکز تحقیقاتی شهید میثمی یکی از اهداف اصلی حملات هوایی رژیم صهیونیستی اسرائیل قرار گرفت.[۲۸][۲۲][۹]
بر اساس تصاویر ماهوارهای که توسط شرکت ایرباس گرفته شد و توسط موسسه علوم و امنیت بینالمللی (ISIS) تحلیل شد، چندین ساختمان در مرکز تحقیقاتی میثمی در دو موج حمله در روزهای ۱۵ تا ۱۶ ژوئن (۲۵ تا ۲۶ خرداد) و ۱۷ تا ۱۸ ژوئن (۲۷ تا ۲۸ خرداد) تخریب شدند.[۲۲][۹]
در اولین موج حمله، یک ساختمان بزرگ آشیانهمانند که بین سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۴ ساخته شده بود، تخریب شد. [۹][۲۲] و در دومین موج حمله، ساختمان آزمایشگاهی-اداری قدیمیتر در بخش جنوبی مجموعه که بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ ساخته شده بود، آسیب دید. [۲۹][۲۲][۹]
این حملات از طرف سازمان منع سلاحهای شیمیایی محکوم نشد.
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ «Sanctions on Iranian Entities Involved in Chemical Weapons Activities of Concern». وزارت امور خارجه ایالات متحده. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ «Treasury Sanctions Iranian Entities Involved in Chemical Weapons Activities of Concern». وزارت خزانهداری ایالات متحده. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Iranian Regime's Programs for Biological Weapons». Iran Watch. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ «گروه شهید میثمی». سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «Revealed: SPND Involved in Research on Novichok Chemical Agents». Iran Redline. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Mohsen Fakhrizadeh». ویکیپدیا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ «Defence Chemical Research Laboratory and SPND Involved in Research on Novichok Chemical Agents». IFMAT. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Organization of Defensive Innovation and Research». ویکیپدیا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ ۹٫۴ ۹٫۵ ۹٫۶ «Post-Attack Assessment of Shahid Meysami Research Center». موسسه علوم و امنیت بینالمللی. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «مرکز تحقیقات میثمی بمب شیمیایی». WikiMapia. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «مرکز تحقیقات شهید میثمی». کیا کهربا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «Persistent Nerve Agents». مرکز مطالعات استراتژیک Begin-Sadat. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «How SPND is at Heart of Iran's Novichok Program». Iran Redline. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Connected Entities with Shahid Meisami Group Networks». IFMAT. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Connected Entities with Organization of Defensive Innovation and Research Networks». IFMAT. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ «Tehran's Tactical Knockout: Weaponized Pharmaceutical-Based Agents». مرکز مبارزه با تروریسم دانشگاه وست پوینت. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «History of Iran's Chemical Weapon-Related Efforts». Iran Watch. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Compliance with the Convention on the Prohibition of the Development, Production, Stockpiling and Use of Chemical Weapons». وزارت امور خارجه ایالات متحده. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Finding of Non-Compliance with the Chemical Weapons Convention (CWC): Islamic Republic of Iran». وزارت امور خارجه ایالات متحده. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «List of attacks during the Iran–Israel war». ویکیپدیا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Shaken by depth of Israeli penetration, Iran said to launch sweeping crackdown». تایمز اسرائیل. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ ۲۲٫۴ «Post-Attack Assessment of Shahid Meisami». یوتیوب. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Shahid Meisami Group Involved In». IFMAT. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «شرکتهای دارویی». دارو یاب. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «آمریکا گروه شهید میثمی را تحریم کرد». رادیو فردا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Shahid Meisami Group». OFAC. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Regulations Implementing the United Nations Resolutions on Iran». دولت کانادا. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل». ایران اینترنشنال. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.
- ↑ «Iran Update Special Report, June 17, 2025, Evening Edition». موسسه مطالعات جنگ. دریافتشده در ۲۰۲۵-۱۰-۱۹.