منطقه ویژه اقتصادی ساوجبلاغ
Savojbolagh Special Economic Zone | |
| لوگو منطقه ویژه اقتصادی ساوجبلاغ لوگو رسمی منطقه ویژه اقتصادی ساوجبلاغ | |
| منطقه ویژه اقتصادی ساوجبلاغ ورودی اصلی منطقه ویژه اقتصادی ساوجبلاغ | |
| بنیانگذاری | ۱۳۸۹ (مصوب هیئت دولت) بهرهبرداری رسمی از سال ۱۳۹۲ |
|---|---|
| گونه | منطقه ویژه اقتصادی |
| وضعیت حقوقی | فعال |
| تمرکز | صنعت، کشاورزی نوین، گلخانهای، دامپروری پیشرفته، گردشگری و خدمات |
| ستاد | البرز، شهرستان ساوجبلاغ، شهر هشتگرد، بلوار امام خمینی (ره)، منطقه ویژه اقتصادی |
| مکان |
|
| رئیس | مهندس مجتبی آقایی (مدیرعامل فعلی – تا پایان ۱۴۰۴) |
سازمان مادر | وزارت صنعت، معدن و تجارت (از طریق سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران) |
| وبگاه | |
| توضیحات | یکی از بزرگترین مناطق ویژه اقتصادی ایران با موقعیت استراتژیک در مسیر ترانزیت بینالمللی، دارای معافیتهای گمرکی و مالیاتی طولانیمدت، تمرکز بر جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی در صنایع پاک و کشاورزی پیشرفته |
منطقه ویژه اقتصادی ساوجبلاغ نخستین منطقه ویژه اقتصادی تخصصی دارویی ایران است که در شهرستان ساوجبلاغ استان البرز واقع شدهاست.[۱] این منطقه بر پایه شهرک صنعتی دارویی برکت توسعه یافته و تمرکز اصلی آن بر صنایع دارویی، بیوتکنولوژی، تجهیزات پزشکی و گیاهان دارویی است.[۲]
در سالهای اخیر، استان البرز با تمرکز بر این منطقه، بیش از ۶۰ درصد تولید داروی کشور را بر عهده دارد و بخش عمده صادرات دارویی ایران (حدود ۷۰ درصد) از این استان انجام میشود.[۳][۴]
پیشینه و فرآیند تأسیس
ایده ایجاد شهرک صنعتی تخصصی دارویی در سال ۱۳۹۰ با تأسیس شرکت شهرک صنعتی دارویی برکت (با نام اولیه «شهرک صنعتی سلامت تدبیر البرز») شکل گرفت.[۵] طرح تبدیل این شهرک به منطقه ویژه اقتصادی در سالهای بعد پیگیری شد و سرانجام در سال ۱۴۰۰ به تصویب رسید.[۶] این منطقه به عنوان نخستین منطقه ویژه اقتصادی تخصصی دارویی کشور شناخته میشود و نقش کلیدی در تأمین داروهای ضروری و توسعه صنعت دارویی البرز ایفا میکند.[۷]
موقعیت جغرافیایی
منطقه ویژه اقتصادی ساوجبلاغ در بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ، در کیلومتر ۱۰ آزادراه کرج-قزوین قرار دارد.[۸] این موقعیت استراتژیک دسترسی آسان به تهران (حدود ۷۰ کیلومتر)، کرج (۲۰ کیلومتر)، فرودگاههای امام خمینی، مهرآباد و پیام، و شبکه حملونقل جادهای را فراهم میکند. شهرستان ساوجبلاغ با مساحت حدود ۱۱۵۸ کیلومتر مربع و جمعیت بیش از ۲۶۰ هزار نفر (سرشماری ۱۳۹۵)، از شرق به کرج، غرب به آبیک و نظرآباد، شمال به طالقان و جنوب به اشتهارد محدود است.[۹]
ساختار و زیرساختها
هسته اصلی منطقه، شهرک صنعتی دارویی برکت است که در مساحتی حدود ۲۰۰ هکتار (با طرح توسعه تا ۲۱۵ هکتار) احداث شده و شامل ۲۰۵ پلاک صنعتی است.[۱۰] زیرساختهای کلیدی شامل شبکه برق ۴۰ مگاوات، گاز ۳۰٬۰۰۰ مترمکعب در ساعت، آبرسانی از طالقان و چاههای اختصاصی، مخابرات پرسرعت و محوطهسازی گسترده است. همچنین باغ موزه گیاهان دارویی برکت به عنوان نخستین باغ موزه تخصصی کشور در این حوزه ایجاد شدهاست.[۱۱]
فعالیتهای اقتصادی و شرکتهای مستقر
این منطقه میزبان بیش از ۱۲۰ شرکت دارویی و دانشبنیان است که در تولید داروهای ضروری، بیوتکنولوژی و تجهیزات پزشکی فعالیت میکنند.[۱۲] گروه دارویی برکت (وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام) نقش محوری دارد و حدود ۱۴ درصد داروهای ضروری کشور را تأمین میکند.[۱۳] شرکتهای شاخص شامل البرز دارو، سبحان دارو، بیوسان، شفا فارمد، هامر دارو و پارسیان گیتی ایرانیان هستند.
دستاوردها شامل تولید واکسن کوو ایران برکت، رونمایی از داروهای پیشرفته ضدسرطان و بیوتکنولوژی است. در سالهای اخیر، گروه برکت از چندین محصول جدید از جمله ۲۳ قلم داروی پیشرفته در حوزه سرطان و سلولدرمانی رونمایی کرده و صرفهجویی ارزی قابل توجهی ایجاد کردهاست.[۱۴]
مزایا و مشوقهای سرمایهگذاری
مانند سایر مناطق ویژه اقتصادی، این منطقه از معافیتهای مالیاتی (تا ۱۳ سال)، تسهیلات گمرکی برای ورود ماشینآلات و مواد اولیه، امکان سرمایهگذاری خارجی و واگذاری سریع زمین برخوردار است.[۱۵] نزدیکی به مراکز تحقیقاتی تهران و البرز، دسترسی به نیروی متخصص و برنامه ایجاد گمرک تخصصی دارویی از مزایای اضافی آن است.[۱۶]
مقایسه با سایر مناطق
در مقایسه با منطقه ویژه اقتصادی پیام (با تمرکز بر فناوری اطلاعات و مساحت ۳۶۰۰ هکتار)، ساوجبلاغ تخصصی دارویی است و دسترسی جادهای بهتری دارد.[۱۷]
چالشها و چشمانداز
چالشهایی مانند تعیین دقیق حریم، تأمین آب پایدار و تکمیل زیرساختها وجود دارد.[۱۸] با این حال، با توجه به جایگاه البرز به عنوان قطب اصلی تولید و صادرات دارو در کشور، فرصتهای توسعه صادرات، همکاری دانشگاهی و تبدیل البرز به هاب دارویی منطقه، چشمانداز روشنی ایجاد کردهاست.[۱۹]
منابع
- ↑ «شهرک دارویی "برکت" در منطقه ویژه اقتصادی قرار گرفت». borna.news. دریافتشده در ۱۴۰۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «شهرک صنعتی دارویی برکت». bpit.co. دریافتشده در ۱۴۰۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «البرز مرکز اصلی تولید داروی کشور». snn.ir. ۱۴۰۴.
- ↑ «احیای ۱۵۰ واحد صنعتی». snn.ir. ۱۴۰۴.
- ↑ «شهرک صنعتی دارویی برکت». bpit.co.
- ↑ «اولین منطقه ویژه اقتصادی دارویی کشور در البرز ثبت شد». irna.ir.
- ↑ «البرز در شرف تبدیل شدن به هاب دارویی کشور». borna.news.
- ↑ «موقعیت شهرک صنعتی دارویی برکت». neshan.org.
- ↑ «شهرستان ساوجبلاغ». fa.wikipedia.org.
- ↑ «شهرک صنعتی دارویی برکت».
- ↑ «باغ موزه گیاهان دارویی برکت».
- ↑ «افتتاح شرکت دارویی در شهرک برکت». ilna.ir. ۱۴۰۴.
- ↑ «گروه دارویی برکت». fa.wikipedia.org.
- ↑ «رونمایی از ۲۳ محصول دارویی جدید». mehrnews.com. ۱۴۰۴.
- ↑ «مزایای مناطق ویژه اقتصادی». fa.wikipedia.org.
- ↑ «توسعه شهرک برکت».
- ↑ «منطقه ویژه اقتصادی پیام». fa.wikipedia.org.
- ↑ «حریم منطقه ویژه ساوجبلاغ». tasnimnews.com.
- ↑ «البرز هاب دارویی». snn.ir. ۱۴۰۴.